دوو چەوەکی مەردم سیا و چەرمگ لە عراق
شەفەق نیوز/ رووژنامەی "زا ناشيوناڵ" وت: عراق ئەگەر بخوازێد، تۊینێد کۆتایی لەو دووچەوەکیە بارێد ک هاووڵاتییەیل ئەسمەر کەفنە وەری، هەرچەن ئی دووچەوەکیە گرفتیگە ک لە عراق ریشە داگە.
رووژنامەگە لە راپۆرتیگ ئاژانس شەفەق نیوز وەرگێرانی کرد وت: ئەو زیانە ک کەمینەی سیا رەنگەیل لە عراق وەخوەیان دۊینن لە دەیان ساڵەو وەردەوامە، و خوەی لە ئەنجام دووچەوەکی کۆمەڵایەتی و ئایدۆلۆژیایی و هووزانە هاتگە ک لە جەهان عەروی لە سەردەم دریژیگ زاڵە، و باس کرد ک دوو مەلیۆن کەس عراقی پووس سیا هەس، و باپیرەیلیان وەرجە سەدان ساڵ لە وڵاتەگە بۊینە، و بایەت بۊی وەرجە ماوەی دۊیریگ چارەی رەفتارکردن وەگەردیان لەناو کۆمەڵگا بکریاد.
زیان لە مناڵیەو
راپۆرتەگە باس ئەوە کەێد ک ئی زیانە هەر لە مناڵی دەسوەپی کەێد، ک مەزەنەیلە نشان دەن ک ١٠ لە سەد ئەو مناڵەیلە لەوەر تونڕەوی لە مەکتەو واز تیارن، وەلێ ئەرا مناڵە بوورەیلە وەشیوەیگ تایبەت سەختترە، وتیش " فرە لە وەڕیەوبەرەیل خوەنەواری رخبەری ئەوە نێزانن ئەرا کۆمەڵگای عراق وەرانوەر سیا پووسەیلە.
راپۆرتەگە باس رووداویگ لەباوەت ماف عراقیە بووورەیل لە شار بەسرە کرد ک دۊیەتیگ خوەنەوار بوور لە پلەیگ کەمتر لەواکان نریەێد، هەرچەن پلەی خوەنەواری بەرزتر داشتگە، و بایەت بۊی ریخریاییگ مافکاری نا حکومەتی دەسببەێدە وەر وەخاتر راسەوکردن ئی کارە و مسۆگەرکردن ئەوە ک مەکتەوەگە وە مافی بزانێد.
راپۆرتەگە وتیش: دووچەوەکیەگە تا تەمەن گەورەییش مینێد، ک رەنگەگە ریگری لە ئەگەر ژن وژنخوازین تێکڵا لەلای پیاو وژنەیل کەێد، و هەمیش ئەو دووچەوەکیە لەناو خیزانەیلە بوودە هووکار جیاوەبۊن.
وتیش: دووچەوەکیەگە هەمیش رەسێدە دەرفەتەیل کاریگ کەمتر، ک بوونە خاوەن داراییگ کەمتر.
دۊرەوخستن و پشتگوشخستن
دۊیای باسکردنی کڤفرە لە گەلەیل جەهان کەفتنە وەر کوەیلەکردن لە سەردەمەیل مێژوو، باوجی راپۆرتەگە دیاری کرد ک لەباوەت جەهان عەرەوی، گرنگی خاسیگ وەوە نیە ک هیمان سیا پووسەیل هانە ژیر کاریگەری دووچەوەکی و دۊرەوخستن و پشتگووشخستن.
راپۆرتەگە وتیش؛ ئەڵاجەۊیە ک دەوڵەتەیل ئەوروپایی ک کەمتر قەبووڵ ئەسمەرەیلە کردیان، تۊینستن بڕەسنە شیوەیگ فرە شارستانیتر دەربارەی رخەیل دووچەوەکی، وەرانوەر بەشیگ لە دەوڵەتەیل عەرەو.
راپۆرتەگە راگەیانن نەتەوە یەکگرتگەیل جەهانی ئەرا ماف مرۆڤ خستە هۊیر، ک دووپات کەێد گشت مەردم یەکسانن وە ئازادی پەیا بوون و یەکسانن لە سەروەری و مافەیل، و نواگردن گرفت دووچەوەکی لەبان گشت دەوڵەتەیل چەسپنێد.
لەی باوه‌ته، راپۆرتەگە نشان دا ک عراق گامێگ فەرمی ئەرا ئی بنەمایلە دانا، و لە ساڵ ١٩٧٠ واژوو لەبان رێککەفتن ناودەوڵەتی ئەرا لەناوبردن گشت شیوەیل دووچەوەکی کرد، ک فەرمانەیلیگ لەناوی هەس دووپات لە ماف ژیانیگ سەربەرز ئەرا کەمینەیل بنچینەیی کەێد.
باوجی راپۆرتەگە وتیش جیوەجیکردن عراق ئەرا ئەو فەرمانەیلە باوەتیگ ترە، و دیاری کرد ک له وڵاتەگە نەگ تەنیا سیا پووسەیلە سەختی وەخوەی دۊینێد، بەڵکم وەرانوەر کاولیەیلەیش، و خستە هۊێر ک وەگورەی راپۆرتێگ لە ساڵ ٢٠١٨ لەلایەن نۊسینگەی کۆمسیۆن نەتەوە یەکگرتگەیل ئەرا ماف مرۆڤ، ریخریایەیل کۆمەڵگای شارستانی زەنگ مەترسی کوتان وەرانوەر پێشێلکاری ماف عراقیەیلە لە کاولیەیل و سیا بووسەیلە، و لەوانەیش نواگردن کاولیەیلە لە وەرگردن پۆستەیل حکومەتی، چۊینکە بیبەشن لە شناسنامە، و دۊرەوخستن سیا پووسەیلە لە وەرگرن نۊێنەرایەتییگ گونجیاگ لە دامەزاوەیلە جۊر پەرلەمان.
بەرنامەیل تەلەفزیۆنی سەروەری خەێدە ژیر پا
راپۆرتەگە وتیش: یاسایلە و پەیماننامەیلە وەتەنیا رەوشەگە ئاڵشت نێکەن، ک بایەتە دامەزراوەیل راگەیانن عراقی رەنجیگ فرەتر بیەن تا رووشنایی بخەنە بان گیچەڵ خاوەن پووسە سیایلە، بەڵکم خود وەختەگە رەخنەی ئەوە کرد ک بڕێ لە کەناڵەیل تەلەفزیۆنی عراقی وەردەوامن لە نمایشکردن کۆمیدیاییگ ک گوناهەیلیگ بنچینەیی لەناوی هەس ک سەروەری ئەو کەمینەیلە خەێدە ژیر پا.
هەمیش دامەزراوەیل ئاینی بایەتە دەور داشتوون و رەفتار پەیغەمبەر ئیسلام خستە هۊیر ک یەکسانی لەناوبەین چەرمگ و سیا کرد و وتیش: فرە لە گەورەیل ئاینی لە عراق تۊیەنن ویرەدارتر بوون لە بتەوکردن ئی بنەمایلە و وتیش " مەکتەوەیلیش دەور خوەیان لە هووکارەی مناڵەیل عراقی هەر لە بۊیچگیەو دیرن ک گشتمان یەکسانیمن، و دووچەوەکی چشتیگە بایەتە گشتمان وەرانوەری جەنگ بکەیمن.
کلیل ئاڵشتکردن
رووژنامەی زا ناشيوناڵ دیاری کرد ک کلیل ئاڵشتکردنەگە هالە ئاڵشتکردن گفتوگۆی نیشتمانی وەگشتی، وتیش: ئاشکراکردن ئەو ستەمەیلەگ رەسینە سیا پووسەیلەی عراق، عراقیگ خاستر ئەرامان پەیا کەێد، و یەکێتی نیشتمانی راسییگ وەدەس تیارێد، و ئەگەر عراق خوەی تەنیا نەتۊینست چارەی دووچەوەکی بکەێد، ئەو بەش ناوچەگە و جەهان وەگشتی دەور گرنگیگ دیرن، ک کۆمەڵگای ناودەوڵەتی و ریكخریایل مرۆیی تۊیەنن بوونە نمونەیگ ئەرایان، و ئەو پەیامە بتەو بکەێد ک ئۊشێد " سەروەری ئینسان بنمای جیهانییە.
