هەناێ خوەر بمرێد چوین بوود؟.. جەیمس وێب وە وینەیگ ئەوە نشان دەێد
وەگورەی زانایل، وینەی نوویگ لە لایەن تەلەسکۆپ جەیمس وێبەو گریایە کە وە "هەڵم ئەڵقەیی" ناسیایە، خوەڵ و گاز فرەیگە لە ئەنجام تەقیان ئەسارەیگ لە کۆتایی تەمەنی دروس بوود، و یەیش هویریگ پیشکەش کەێد لەباوەت چارەنویس خوەر، ئەو ئەسارە کە زەوی و هەسارەیل لە کۆمەڵەی خوەر وەدەوریەو گەردن.
هەڵم ئەڵقەیی وەناو Messier 57 و نزیکەی 2600 ساڵ رووشنایی لە زەویەو دویرە.
ئی هەڵم و تەمە هەنای دروس بوود کە ئەسارەیگ مردگ چینەیل دەیشت خوەی تەکان دەێد و ئی دەرکردنە رەنگ زاقیگ بەخشێدە هەڵم ئەڵقەیی.
وینەیل هەڵم ئەڵقەیی لە سەرەتای مانگ ئاب گریانە، بەڵام وینە نووەگە ئەو هویردەکارییە کە جارانی نەزانیایە لەباوەت ناوچەیل دەیشت هەڵمەگە ئاشکرا کەێد، جویر قەمچیگ لە پشت ئەڵقەیی سەرەکییەو دیارە، کە هەناێ ئەسارەی گەپیگ بویە وەرجەیەگ بوودە وەچکە ئەسارەیگ جویر ئەوە کە ئیسە دروس بویە.
زانایل ئویشن کە خوەر دویای پەنج ملیار ساڵ بانان مرێد، ئەو مەوقە بوودە ئەسارەی گەپ سووریگ کە قەوارەکەی 100 ئەوەنەی ئیرنگە زیاتر بوود.
ئیجا خوەر دەسکەێدە وەشانن تووز و گاز وەرەو بۆشایی ئاسمان و چووڵاییگ لە دەوری دروس کەێد کە نیمەی بارستەگەی دروس کەێد.
تا ماوەی هەزاران ساڵ ناوەک ئەسارەگە ئاڵشت بوود ئەرا وەچکەیگ رووشنایی، یەیش بوودە مدوو رووشنبوین تووکڵەگە و ئەڵقەیگ لە دەور خوەر دروس کەێد، هەکاتی رینگ نەبولا.
ئیجا یەواش یەواش خوەر سەردەو بوود، و بوودە وەچکە ئەسارەیگ چەرمگ بویچگ، و دویای هەزاران مەلیۆن ساڵ وەتەواوی کوورەو بوود.
