2023-08-26T10:24:45+00:00
شەفەق نیوز/ ژنیگ بەنگالی وەناو بەیب هەسنار، تەمەن 51 ساڵ، لە تشرین دویەم ساڵ 1976، هەناێ تەمەنی چوار ساڵ بوی، رەسیە هۆڵەندا تا داڵگ و باوگیگ ئیوەتی بکەن، برا گەورەگەی، بابو، کە هیمان ها ئەورا، ئویشێد: “وە رووشنی ها هویرم کە وینەیگمان لە فڕۆکەخانە وەگرد مناڵەیلیگ ترەک گیریایە، کە لە بەنگلادیشەو هاتوین، لە رووژنامەیگ هۆڵەندیی بڵاوی کریا.
هەسنار کەفێدە هویری کە وەگەرد برا گەورەگەی لە ماڵ مناڵەیل ژیان کردیە و چوین ئەو مناڵەیل خواردنەگەی دزن. هەسنار ئویشێد: "شوین خاسیگ نەوی"، گشت هویردەکارییەیل کاروانەگەی تیەێدە یادی، و هەسنار کە لە ماڵەگەی خوەی لە ئاوای مۆدەربێرگ لە نزیک ئەمستردام دانیشتیە، باس لە هویردەکارییەیل کاروانەگەی ئەرا هۆڵەندا کەێد، بەڵام هویچ چشتیگ لە داڵگ بایۆلۆژییەو لە هویری نییە تەنیا ئەوە نەوود کە گیسی درویژ و سیا بویە.
هەسنار وەگەرد بڕیگ مناڵ ترەک لەناو ئەو فڕۆکە داتیشتوێد، کە ئەرا ئەو خیزانەیلە بەیدەیان تا ئیوەتیان بکەن، براگەی وە ناو بابو وینەیگ سیا و چەرمگ خیزانە ئیوەتکەرەگەی وەدەسیەو بوی.
هەسنار ئویشێد: "هویچیگ نەزانستمە و کەسیگیش ئەرام ئاشکرا نەکرد کە چە بویە، تاکە کەیوانوویگ کە ناسیە بەریتانی بویە کە لە ماڵ مناڵەیل ئەرا ئیوەتکردن لە بەنگلادیش دیەسەی و هاتە ئەورا تا مناڵەیل ئەرا خیزانە نووە ئیوەتکەرەیل بوەێد."
لە یادیە وەگەرد مناڵەیلیگ ترەک لە فڕۆکەخانە نیشتوێد، چەوەڕی هاتن خیزانە ئیوەتکەرەگە کردیاد، ری وەپی دریا بچوودە لای براگەی بابو، چوینکە لەلایەن خیزانیگ ترەک ئیوەت کریاوێد، ئیجا ئرمس خوەی گرد.
سێ رووژە وەرد خیزانە نووەگەی و هیمان بەدبەختە، داڵگ و باوگ ئیوەتکەری پەیوەندی وە دەزگای ئیوەتکردن کردن و وەپیان وتن کە مەحاڵە ئی مناڵە لێرە بمینێد، چوینکە خوازێد پەیوەندی وە براگەی بکەێد، ئەراوە ئەو خیزانە کە بابو ئیوەت کردنە رازی بوین ئەویش ئیوەت بکەن، بەڵام هەسنار هەس وە نەخوازریایی لەلایەن خیزان دوبەم ئیوەتکەری کرد، چوینکە تەنیا یەک مناڵ تواستنە، هەرلیوا لەلایەو ئەو لەلایەن داڵگ بایۆلۆژییەو نەخوازریایە، کە واز لەلی هاوردیە، بەڵام بایەسە وەگەرد ئی خیزانە داکاسیەێد، هەرچەن سەرسەخت و رویدار بویە.
هەناێ رەسیە تەمەن هەرزەکاری، گشت رەنج و تەقەلای خوەی خستەگەڕ تا وەسەر خوەی هەڵسوبنیش بکەێد، و هەناێ بویە ژنیگ بفام، پیاییگ وە ناو هێرمان ناسی، و لە تەمەن ١٧ ساڵی وەگەرد هێرمان چگ، و خیزانەگە هیشتە جی، و لە ساڵ ١٩٩١ شوی کردە هێرمان.
لەی باوەتە ئویشێد "ئەو پیاو خاسیگە، خیزانەگەی دووسم تواستن، منیش چوار مناڵ هاوردم".
لە ساڵ ١٩٩٣ کە تەمەنی لەناو بیسەیل بوی، و دوو مناڵ داشت، هەسنار دەسکردە وەرگردن نامە لە بەنگلادیشەو لە ژینگە کە ئویشێد؛ گوایە داڵگ بایۆلۆژییە، ئەراوە هەسنار پەیوەندی وەو دەزگای مناڵە گومابویەیلە کرد کە لە ساڵ ١٩٧٦ لە بەنگلادیشەو هاوردیەسەی، و ئاژانسەگە وەپی وتیە کە نێرەر وەڕاسی داڵگی بوی، بەڵام هەس وە شەرمەزاری کردیە.
هەسنار بڕیار دا بچوودە بەنگلادیش تا لەی باوەتە دڵنیا بوود، بەڵام ئاژانسەگە ئاگاداری کرد کە چگن ئەرا ئەورا پڕە لە مەترسی، وەتایبەتی کە دووگیان بویە، ئەرا ئەوە واز لەو بڕیارە هاورد.
نامەیل وەدەسی نەڕەسین، هەسنار ئاگادار پەروەردەکردن مناڵەیلی بوی، بەڵام لە ساڵ ٢٠١٧ ڤیدیۆییگ ئۆنلاین لە هاوڕێیەگەی وەرگرد کە باس لە مناڵەیل ئیوەتکریای لە هۆڵەندا کرد.
هەسنار مەوقەی تەماشاکردن فیلمەگە کەیوانوویگ دی کە وینەی خوەی و براگەی ها دەسیەو.
هەسنار دەس کردە وەشکین ئەو کاغەزەیل ئیوەتکردنە کە وەرجەیە پاپەی نەویە، ئەو مەوقە فامست کە ڕووژ لەداڵگبوینی کە لە کاغەزەیل نویسیایە دروس نییە، و جویر یەکیگ لەو مناڵەیلە توومار کریایە کە وە تەنیا هاتنەسە هۆڵەندا.
دویای ئەوە گشت چشتیگ ئاڵشت بوی، دویای ئەوە کە هویر لەوە کردەو کە کەس لە جەهان نییە بخوازێد ئاگاداری بوود، ئەرای دەرکەفت کە داڵگی مینەی کەێد.
هەسنار پەیوەندی وە براگەیەو کرد وەناو بابو، و ئەویش ئاگاداری کەێد کە داڵگیان مردیە، بەڵام وەگەرد براگەی چوودە بەنگلادیش، ئیجا وەرەو ئەو ئاوایە چگ، و هەناێ رەسیە ئەورا خەڵک ئاوایەگە هاتە پیرییانەو، و ئەرایان وتن کە فرە شیوەی لە داڵگی کەێد، یەیش خوەشی خستە دڵی.