هەرچەن ئەمریکا و ئیران رێک کەفتنە، عراق ٥ ساڵ ئەرا چارەسەرکردن قەیران کارەبا خوازێد
یاریدەر سیاسیی وەزیر دەرەوەی ئیران، عەلی باقری کەنی، و "لەو فامستنە کە وەگەرد لایەن ئەمریکی لەباوەت وسانن پویل ئیران لە کۆریای باشوور کۆتای هاوردیمن، پرس پویل ئیران لە عراقیش هاتە ئاراوە، و مەرەقەزکردنی دەسوەپی کردیە".
باقری کەنی لە چەوپیکەفتنیگ وەرد ئاژانس "میهر" نیمچە فەرمی ئیران وت: لە سێ هەفتەی گوزەشتە توەنستیمن نزیکەی ٧ ئەوەنەی بڕ ئەو پویلەی ساڵ گوزەشتە لە عراق ئازاد بکەیمن.
لەو چوارچیوە ئەندامیگ دەسەی نەفت و گاز و سامانە سروشتییەیل پەرلەمان، عەلی شەداد ئویشێد: عراق پشت وە دوو ری بەسێد ئەرا زیایکردن بەرهەمهاوردن غاز، بەسرە لە بەرهەمهاوردن و وسانن سزیان غاز کە کەفێدە وەرد دەرکردن نەفت.
شەداد ئەرا ئاژانسی شەفەق نیوز وتیش "وەگەرد چگن ئەرا بوار جیوەجیکردن گریەبەسی تۆتال و خول شەشەم بەرهەمهاوردن غاز وەتایبەتی لە بوارەیل پەیاکریای، لە بەرژەوەنی عراقە بەرهەمهاوردن لە غاز و وزەی کارەبا بکەێد".
و هوشداری دەێد "بەڵام نیەتوەنێد دەسوە هاوردەکردن غاز بکەێد تا ماوەیگ کە هاتێ تا ٥ ساڵ بوود، و یەیش گلەو خوەێد ئەرا زیایبوین خوازین غاز لە ژیر رووشنایی تەقەلای دامەزرانن پڕۆژەی نیشتەجیبوون لە گشت وڵاتەگە، کە دابینکردن کارەبا ئەرای خوازێد”.
بیلال خەلیفە، پسپۆڕ بوار وزە و کارەبا، هاوڕاس وەگەرد ئەوەگ عەلی شەداد باسی کرد لەباوەت خوازین فرە ئەرا وزە و ئویشێد: قەوارەی بەرهەمهاوردن هیمان لەدەس کەمیی نزیکەی 13 هەزار مێگاواتەو ناڵید، لە وەختیگ کە ئیران تەنیا 5000 مێگاوات دەێدە عراق”.
خەلیفە لە چەوپیکەفتنیگ وەگەرد ئاژانس شەفەق نیوز، وت: " کارەبا لە ئەنجام کەمی بەرهەمهاوردن وەگەرد نەوین گرنگیدان وە کەرت گواستنەوە و بەشەوکردن خاسترەو نیەوود، کە وەدەس زیان فرەیگ وزەی کارەباو ناڵن، هەرلیوا لە ژیر رووشنایی گومابوین فرەی وزە وە مدوو نەوین گردەوکردن پویلی”.
لەلای خوەییش توێژەر و ئەکادیمی لە زانکۆی بەسرە، د.ئەحمەد سەدام، وت، "چارەسەر تەواوەتی گیچەڵ کارەبا دویای داین شایستەیل ئیرانی دویر نییە، بەڵام سنوورداری کەێد، وە مدوویگ سادە، کە ئەویش ئەو دوبارەبوین کەمی دابینکردنی غاز ئیران ئەرا عراقە لە وەرز زمسان لەوەر زیایبوین وەکارهاوردن غاز لە ناو ئیران".
سەدام ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دووپات کرد "چارەسەری کۆتایی هەر بەسیاییگ وە ئاست پابەندبوبن لایەن ئیرانی وە دابینکردن تاقەبەش خوازیاگ ئەرا عراق، تا 40 ملیۆن مەتر سێجا لە رووژیگ، و چارەسەر گیچەڵ دابینکردن و دویاتریش ئارامی ریژەیی کارەبا لە عراق، گرنگە وە ئاست لەیەکفامستن و هەماهەنگی ئی دویاییە ناوەین لایەن عراقی و ئیرانی لەبان ئەوە. ".
وتیش "چارەسەر ئایدیاڵ و پێویست ئەوەس کە غاز پەیوەندیدار لە ناوخوەیی بەرهەم بکریەێد - لە جیای سزاننی - و ئیستغلالکردن ئەرا وێستگەیل کارەبا وە شیوەیگ کە هویردە هویردە هاوردەکردن غاز ئیران کەمەو بکەێد تا بڕەسێدە خوەیبژێوی، وەپەی پلان وەزارەت نەفت".
جی باسە کە محمد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرەیل عراق لە مانگ تەمموز ساڵ گوزەشتە رێککەفتن وەرد ئیران ئەرا ئاڵشتکردن نەفت خاو عراق وە غاز ئیرانی راگەیان.
سودانی ئاشکرا کرد کە "لەوەر رەتکردن ئەمەریکا لە کلکردن پویل ئەرا ئیران، وەپیدان گاز فرەتر وسیا و زیاتر لە 50% کەمەو بوی".
سودانی دووپات کرد کە سزایل ئەمریکا و پابەندنەوین وە میکانیزم وەپیدان پویل غاز کە لە ساڵ ٢٠١٨ لەبانی رێک کەفتوێن، بویە مدوو کەمەوبوین دابینکردن غاز ئیران ئەرا زیاتر لە نیمە، یەیش کاریگەری بەدیگ لەبان سیستەم بەرهەمهاوردن نیشتمانی داشت.
لەلای خوەییش وەزارەت کارەبای عراق، لە سەرەتای مانگ تەمموز راگەیان، وڵاتەگە کەفێدە وەر کەمی کارەبا، دویای ئەوە کە وەمدوو وەپینەیان بڕە پویلەگە، غازەگە لە ئیرانەو بڕیا.
هاوردەکردن غاز ئەوە خوازێد کە عراق لە مانگەیل تاوسان خوازین کارەبا پڕەو بکەێد، کە پلەی گەرمی فرە بەرزەو بوود لە وڵاتەگە وەتایبەت لە پارێزگایل باشوور.
