تەڵاق "٥٦" لە عراق.. هەناێ ژن وشوی مووچەگە بخوازن
شەفەق نیوز/ لەی ماوەیل دیواییە، لەناو عراق "تەڵاقداین ناڕاس وئەلەکی" بڵاو بویە، ک شیوەی خەڵەتاننن یاساس لەلاێەن ژن وشویەگە، تا سوود لە مووچەی چەودیریکردن کۆمەڵایەتی بگرن، ک ئەو کارە ئیرنگە هەڕەشەی بیوەیی کۆمەڵگا دەێد، و نوقڵانەی چەکیانیگ گەورەتر لە خیزانەیل عراقی دەێد.
وەگەرد سەختەوبوین زوورەیل ژیان رووژانە، هاوسەرەیل کەفنە وەر تاقیەیل ئاڵووزیگ هەڕەشەی بانان وەیەکەو گوزرانییان کەێد، لە وەختیگ بڕیگیان پەنا وە پەسەنکردن تەڵاق وتەواوکردن ریکارەیل یاسایی دەن، بڕیگتر تەڵاق ئەلەکی دەن.
تەڵاق ئەلەکی، کۆتاییگ فەرمی وە پەیوەندی هاوسەرگیری لەنوای دادگا دروس کەێد، باوجی ژن وشویەگە وەگەردیەک مینن، لەبان گریەبەس سەید (ئاخون)، ک ئی سیما وەشیوەی وەرچەویگ زیایەو بوود، تایبەت لەی ساڵەیل دویاییە، تا بویە یەکیگ لە سیمایل جی نیگەرانی لەناو کۆمەڵگا.
مووچەی ژنەیل تەڵاقدریاگ
ئەرا نموونەیگ لەو باسە، دویەتیگ وەناو (ن.ل) خەڵک بەغداد، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: ئەرا پەنا وەی خەڵەتاننە دا؟، ک وت: ژیانم وەگەرد شویەگەم کەفتیەسە نەداری سەختیگ، و چەن جاریگ ناووم ئەرا مووچەی چەودیریکردن کۆمەڵایەتی نویسام، وەلێ بیخود، تا دەس لەوە شووردم، ئیجا هویر ئەوە کردم ک بویشم گوایە من تەڵاق دریامە، تا مووچەی تەڵاقدریای بسینم.
ئەو خانمە وتیش: هەناێ ئەو هویرکردنە وەدڵ شویەگەم بوی، بڕیار دایمن بچیمنە دادگا و داوای تەڵاق بکەیمن، تا مووچەی تەڵاقدریای بسینم، وپلانەگە رەسیە ئەنجام، و دەسکردمە وەرگردن مووچە، و خوەمیش وەگەرد شویەگەم مەنمە، ک چینمە لای سەیدیگ ئەرامان مارەیگ بڕێد، و تا دوو ساڵ ئی کارمانە ئاشکرا نەوی، دویای ئەوە مووچەگە بڕیا.
دویەتیگ وەناو (ع.ی) خەڵک دیوانیە، ئەوە بەختی خاستر بوی، ک ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: خوەی وشیوەگەی لەبان زەوی سیا بوینە، و کەسیگیش نەیاشتنە تا دەسمیەتییان بەێد، ئەراوە ناچار بویمن بچیمنە دادگا وداوای تەڵاق بکەیمن، تا مووچەی چەودیریکردن کۆمەڵایەتی بگریمن.
یاسایگ نواگیر
تەڵاقەیل ناڕاس یا ئەلەکی وە هەزاران مەزەنە کریەێد وەخاتر وەرگردن مووچەی چەودیریکردن کۆمەڵایەتی، وەگورەی وەزارەت کار و کاروباری کۆمەڵایەتی، باوجی دویای جیوەجیکردن یاسای مقەیەتیکردن کۆمەڵایەتی شمارە ١١ ئەرا ساڵ ٢٠١٤، فرەی ئەو تەڵاقەیل درووکانیە ئاشکرا کریا، و ریکارەیل یاسایی لەبانیان جیوەجی کریا، لەلیان گلەوداین ئەو پویلەیلە ک وەریگردنە.
سەرچەوەیگ لە وەزارەت کار ئەرا ئاژانس شهفهق نیوز دووپات کرد ک ئیرنگە ئیجویر کارەیلیگ نییە، چوینکە هاوکاری کەفتە ناوبەین بڕیگ لە وەزارەت و دامودەزگایل دەوڵەت وەگەرد وەزارەتەگە ئەرا ئاشکراکردنیان، ک زانیاری دریەێدە وەزارەتەگە، و وەیجویرە توەنست ئەو کردەوەیلە لەناو بیەێد.
نووڕین ئاین
لە نووڕین ئاینی لەی خەڵەتانن یاسای دەوڵەتە، شێخ عەبدولمونعم مەشکوور مامووستا لە حەوزی ئاینی بەغداد وت: مەرجەیل شوی تەڵاقداگ ئەوەسە ک لەڕاسی نیاز تەڵاق داشتوود، نەک وە ناڕاس و ئەلەکی، ئەراوە تەڵاقەگە باتڵە، وهیمان ژنەگە ژن خوەیە، و گیچەڵیگ لەوە نیە ک وەیەکەو بوون، چوینکە هیمان ژن خوەیە، وهیمان هەڵاڵیە.
مەشکوور ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: کارە گرنگەگە ک بایەتە باسی بکریەێد و نەبایەت لەلی بیدەنگ بوێ ئەوەسە ک ژن وشویەگە پێشێلکردن یاسا وەی رەفتارە کردنە، ک گوناهیگ لە ئەنجام ئی کار حەرامە جیوەجی کردن، هەنای دەوڵەت خەڵەتانن.
و دیاری کرد ک لەبان پێشێلکردن یاسا پێشێلکردن شەرعی دروس بوود، ک بوودە گوناه، و لەی بنەما هەرچەگ ئەو ژنە پویل لە حکومەت بەێد، ئەو پویلە حەرامە، چوینکە ژنەگە لەڕاسی شایستەی ئەو پویلە نییە.
١٥ ساڵ زیندانی
لەباوەت سزای ئی کارە، پسپۆڕ یاسایی عەلی تمیمی وت" ئیجویر کارەیلیگ وە ساختەکاری دریەێدە قەڵەم، و سزای ساختەکاری رەسێدە ١٥ ساڵ زیندانی، وەگەرد مادەیل ٢٨٩ و ٢٩٥ و ٢٩٨ لە یاسای سزادان، وهەمیش کەفێدە خانەی خەڵەتانن (مادەی ٤٥٦) لە یاسای سزادان، هەمیش ئەو فەرمانبەرە ک ئی کارە کەێد وەگورەی مادەی ٣٤٠ لە یاسای سزادان سزا دریەێد.
تمیمی لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: ئی خەڵەتاننە خوەی پێشێلکردنە ئەرا شەریعەت ئیسلامیش، چوینکە دادگایل ویلایەت شەرعی دیرن، و چەودیریکردن لەبان ئیجویر گریەبەسی ناڕاسیگ و پویچەڵکردنیان لەلایەن ئەو فەرمانگەسە ک داوای چەودیریکردن کۆمەڵایەتی خریەێدە وەردەسی، ک بایەتە ئەو فەرمانگە خاس بنووڕێدە ئەو داوا وەگورەی کتاویگ شەرعی، و تاقی لە راسی هاوسەرگیریەگە بکەێد، تا بزانێد راسە یا درووە.