بڕیارنامەی خەڵات ئەدەبی ئیلام
شەفەق نیوز- یەکم خەڵات ئەدەب ئیلام، کووتایی وەێ دریا. دە دوماجار ئی بەرنامە بڕیارنامە لە لایەن جەرخەێ داوەری دریا وە دەر ک لەێ‌وا بی:
وه ناو خودائ زانا و بی وێنه
زاگڕوس به‌رز و بڵن هه‌میشان، میراتی رێواره‌ێل رێگای نوور، زانست و ویر بییه که بێ‌ده‌نگ، ده باوش هیچ شا و پاشا پا وه گه‌ز داگه و ره‌نگ و ریشگ تا وە یەمە ئەوهیشتگەسەو ئوو ده‌سکه‌فتەێڵ گەپ خوەێ ک هه‌زاران ساله‌ئ فه‌رهه‌نگ، وشه و زانست بینە پێشکش وه چین نووی بکەێ، ئیمه ته‌نیا نیمن هێمان ده‌نگ ئه‌ژدادمان له سوومر، ماد، گووتی، کاسیت و... وه گێوه‌مان دیاێ ک رووڵەبجم دویشن داڵده‌ی تۆم و تۆمارەێ باستانی بمیننن.
به‌ڵێ، یە دی ساڵان ساڵە؛ شێعر و مووسیقی جوور کووماجێگ قەوین توانستنه ک نواێ داڕمیان بن و بنچه‌ک ئیمه بگرن باوجی ده‌ئ کات و ساته ته‌نیا رێ رزگاری فه‌رهه‌نگ و زوان کوردی گام ئه‌لگرتن وه‌ر ئەو نووخوازی و مودرنیسمه که چ بخوازن و چ نه‌خوازن په‌سا جی که‌فتگه و دیرئ جی خوەێ دکەێگە دی و جیگر گشتێ دبئ.
ئمڕووژه هیچ ویر و ئه‌ندیشه‌یێگ پایار نییه مه‌گه‌ر وه نه‌قد، په‌یپاکی و شیکاری راسکانی که خه‌ڵات ئه‌دبی ئیلام چۆچشتێ جواوئ بی وه ئی داخوازیه دومای چل ساڵ بێ‌ده‌نگی.
قەیر فرەیێگ کتاو وه به‌ش په‌یجووری و پەژووهش ئی جه‌شنواره هاتن ک له بووت فرەوانییەو، یە خوەێ ئمتیازێگ به‌رز و خاڵێگ بڵنئ بی ده دریژاێ میژوو ئیلام ک تاریخ وە یاد نەدیرێ، جوورئ که فرە لە کتاوه‌ێل، به‌شه‌ێل نه‌ناسریاگ و په‌نکوور کریاگ ده تاریخ ئیلام له بووت خەسایەتی و که‌یفییەوە له گومه‌ساری دەراوردنه.
وه‌ێ بوونه، داوه‌ره‌ێلەیش ئات و قه‌رار نان ک گشت کتاوه‌ێلە، ته‌نیا ده دو رێواز(محور) "تازه‌گه‌ری"و رێهناز "نووخوازی" دوپیه‌کەو بکرن و فره تویش نام و نیشان خاونەێلەیان قه‌رار نه‌گرن ئوو بڕیارنامەگەیان وه ئی شیوه‌یله ده‌س نیشان دکه‌ن:
- بێ‌گومان ئی خەڵاته بایه‌د بمینێگەێ چون نه‌قد، ره‌خنه و به‌راورد، ئەڕا نەوسان و کووکردن و شیکاری و پژووهێشته.
- وه بووته‌ێل جوراجور یا بایه‌د چوار سال جارئ، ئی خەڵاته بخرئگە رێ یان سه‌رانسه‌ری ده گشت وڵاته‌ێل کوردنشین ببێ.
- وه بووت هه‌ڵەپەڵە و جگئ گیر و گرفتەێل تر وەگەرەکە ک فورم ئه‌ڵسه‌نگانن کتاوه‌ێلە وه‌گه‌رد ئایته‌مەێل ئستاندارد زانستی و باو، دویز بکرێ تا ئه‌نجام داوه‌ری تووش جه‌رخه‌گه‌ری نه‌یاێگەو.
- پاڵپێشتی و پێشتەوانی له جوانه‌یل وریا و ویردار، بایه‌د ببێگه توڕه و بنچینەێ ژێرخانیێگ ئەڕا ویر و هرز و سیاسه‌ته‌ێل بانان ئی خەڵاتە.
- نووسانن شێوه‌ی‌نامه‌یێگێ زانستی ئه‌ڕا بێ‌لایینی داوه‌رەێلە بنرێ تا خور و بان نمره داین داوه‌رەێلەیش دیاری تر و هیردترەو بکرێ.
- سه‌رئه‌نجام وه ئی چوارچووەێلە ک وتریا خەڵات یه‌که‌م وه (عه‌لی‌محه‌مه‌د سوهراب‌نژاد) وه بووت مه‌سه‌ڵەتەێل کوردی ئیلامی دریا و له (عه‌لیڕزا شووهانی) وه بووت کتاو چه‌وچه‌یل ئیلامی، ئوو لە زاهر سارایییش وە سنگ کووکردن و شیکاری دیوان خوڵامرزاخان ئه‌رکه‌وازی قه‌درزانی کریا.
وه راسی بانەساڵەیل، له هه‌ر به‌شێگ ته‌نیا یه‌ک که‌س ئه‌ڕا خەڵات ئه‌ده‌بی ده‌س‌نیشان دکرئ.
دەس‌دوماجاریش خاسە ک سپاس فره‌ترێ بکرێ لە گشت کار وه ده‌سه‌ێل پەروەردە کردن ئی خەڵاتە ئوو دوفێشتر هووز فەرهەنگ و ئرشاد ئسڵامی، وەگەرد ئه‌نجمه‌ن ئه‌ده‌بی واران و ئاکۆ حوسەێن‌پوور ده‌بیر ئی خەڵاتە.
بمینن وه سه‌ربه‌رزی
جه‌رخه‌ی داوه‌ریلە:
کامران ره‌حیمی
حه‌بیبولا به‌خشوده
بێهروز چه‌مه‌‌ن‌ئارا
