یانەیل خوەنستن لە کوردستان.. شوینەیلیگ ئەرا واین و زنیکردن ئەدەب کوردی
شەفەق نیوز/ هودا کازم ١٧ ساڵان وە هەوسەڵەی کەمیگ چەوەڕی کۆمێنتەیل کەێد لەبان رۆمانە یەکەمەگەی لە وەردەم ئەندامەیل یانەی خوەنستن لە هەولێر پایتەخت هەرێم کوردستان، ک شوینیگ ئەرا نووسەرە گەنجەیل واز کەێد ئەرا زنیکردن ئەدەب کوردی ک ئەرا سەدان ساڵ وە قسەی زوانی مەنەی.
هودا، ئەو دوێەتە ک پزشکی خوەنێد، دویای وەرگردن رای خوەنەوارە گەنجەیل و نووسەر و مامووستایل لەبان رۆمانەگەی ئەرا ئاژانس فرانس پریس ئویشێد: فرە چشت لە نووسین یاد گردم، و ئەیە هیلێدەم وەردەوام بووم.
دویای ئەوەگ گوڵە چیرۆک ئەرا مناڵەیل جوور یەکەم رۆمانی خستە وەردەس، هودا باس یەکەم رۆمانی «بارانی مارغ» کەێد، باس کابرایگ کوردە لە تەمەن ١٥ ساڵان لەوەر واینی لە مرافەیل خیزانی و جیایەوبوینی لە دووسەگەی کەفتە وەل بڕیگ چەکدار.
ئی رۆمانە وەشیوەی چەن چیرۆکیگ راسی لە هەرێم بوود، ک لە ٤٠ ساڵەو ململانە وەخوەی دوینێد.
هەشت یانەیل خوەنستن لە هەرێم، ک نووسەرە نووەکان خەێدە وەر چەو، بوینە شوین و دەرفەتیگ ئەرا باسکردن لەو باوەتەیل کۆمەڵایەتیەیە و هەمیش رۆمانەیل خەیاڵ زانستی ک دەسکردنەسە گەشە.
ڕۆماننووس گۆران سەباح یەکەم کەس بوی ک ئی ریە واز کرد، هەنای لە کانون دوویەم لە چایخانەیگ لە هەولێر یانەی خوەی واز کرد.
واین لە راسیەگە
سەباح خاوەن دکتۆرا لە زانکۆی کانساس ئەمریکی، ئویشێد؛ یانەکان ری گونجیاییگ ئەرا گواستنەوەی ویرەیل ودروسکردن هەست وە لایەنەیی لەلای گەنجەیل پەیا کەن.
سەباح لە قسەیلی ئەرا فرانس پریس ئویشێد: ئەو یانەیلە جوور مەکتەوەیلیگ ئەرا رووشنکردنن، ک نەوەنەوەیل نوویگ خاوەن بڕوایی وەخوەی دروس کەێد و کۆمەڵگاگە ئاڵشت بکەێد، هەرچەن نەداری و بیکاری پاوەنیان کردگە.
هەمیش ئویشێد؛ بەشیگ لە راسیەگە وان و تەماشای تۆپان کەن، و بەشیگ تر خوەشی لە خوەنستن و نویسین تیەێد.
بەختیار فاروق مامووستای زوان کوردی ک هاوڕێیە لە یانەگە، ئویشێد؛ گەنجەیل کورد جوور باسکردنیگ لە ژیان و تۆڕەییان و وایینیان لە راسیەگە پەنا وە نویسین بەن.
وهەمیش ئویشێد؛ عراقیەکان خوەنن تا گەشتیارەی بکەن، ک پاسپۆرتەیلیان ری وە سەردان فرە دەوڵەتەیل نیەێد، و لەڕی خوەنستن توێنن ئەرا نموونە سەردان پاریس بکەن.
فرەی ئەو ئەدەب کوردیە ک ئیسە بڵاو بوود وە سۆرانی و کرمانجی نووسیاگە، و لە سنوور کوردستان زیاتر نێەڕەسن.
سەباح دوینێد ک خوازبنیگ سیاسی ئەرا بتەوکردن ئەدەب کوردی نیە، ک فرەی دەوڵەتەیل بوودجەیگ ئەرا بڵاوکردن ئەدەبیان لەدەیشت تەرخان کەن، و ئیمە ئی کارە نێەکیمن.
وەگەرد ئەوەیش؛ ماڵ «نووسیار» ئەرا بڵاوکردن ک وەرجە دوو ساڵ لە کۆبنهاگن دامەزرا تەقەلای خستن رووشنایی لە بان ئەدەب کوردی و بڵاوکردنی دەێد.