مه‌ینه‌تى به‌هره‌داره‌یل له‌وڵات ئه‌ڵڵاجه‌ویه‌یل
مه‌یدانه‌یل ژیان ك عراق هیشتنه‌جى له‌ساڵ (1985)ه‌وه تا رووژ ئمڕوو ك هووكاره‌یل فره‌یگ بویه مایه‌ى كووچكردن وه‌جه‌میان.
یه‌كم: ئیمه دوینیم ك فكرمه‌ن و خاوه‌ن ماریفه‌ت و ڕووشنهویر وه‌گشتى هویچ هووكاریگ یا وه‌سیله‌یگ نیه‌وینیگه‌وه ئه‌را ئه‌وه‌ك تواناى خوه‌ى له‌تى باریگه كار ئه‌را به‌رژه‌وه‌ندى خوه‌ى یا وڵاته‌گه‌ى، چوینكه شمشیر ده‌سڵات روى وه‌ڕوى بووگه‌وه‌و هویچ ئه‌همیه‌تیگ ئه‌ڕاى نیه‌مینیگ چ ئه‌دیب بووگ چ هونه‌رمه‌ند چ خاوه‌ن زانست و له‌گشت هویركردن و ئه‌زموونیگ واز تیه‌ریگ و له‌یوا ژیه‌یگ جویر ئه‌وه‌ك بویشید هویچ چشتیگ نیه‌زانیگ و ئسپات نه‌فامى خوه‌ى بكاو له‌هه‌مان وه‌خت خوه‌ى دویر بگریگ له گرفت و ده‌رده‌سه‌رى.
دویه‌م: جیاوازى ها له‌وه‌را ك هه‌ركه‌سیگ له‌ده‌یشته‌وه تیه‌یگ زانیارى و شیواز تازه‌یگ دیریگ له‌كاركردن و له‌وه‌رجه هاوڕیه‌یلى نریه‌یگه كار، وه‌لى كه‌فیگه وه‌ر خوسه‌و كینه‌ت و سووكایه‌تیكردن و هه‌وڵ ئه‌وه دریه‌یگ پیلان یاموئامره‌یگ له‌لى بكریه‌یگ، دى ئه‌ویش ناچاره یا بایه‌سه سه‌ر بچه‌منیگ ئه‌را كه‌سه‌یل تر یا ئه‌وه‌سه سه‌ر خوه‌ى هه‌ڵبگریگ و بچووگ وه‌رجه ئه‌وه‌ك تویش كاره‌ساتیگ بایگ.
سێیم: مه‌سه‌له‌گه ئه‌وه‌سه ك هویچ وه‌ختى (ماریفه‌ت) وه‌ته‌نیا به‌س نیه ئه‌را ئه‌و چشته ك توایگ ئه‌نجامى به‌یگ و روى وه‌ڕوى گشت چشتیگ بووگه‌وه، به‌ڵكوو مه‌سه‌له‌گه ها له‌كاره‌گه، چوینكه جویر ئه‌وه‌ك زانیم له پیكهاته‌یل كوومه‌ڵایه‌تى و ئدارى ئمڕوو له‌ى وڵاته ته‌نیا خه‌میگ ئه‌وه‌سه ك ڕووژگار بشماریدو چه‌وه‌ڕى سه‌رمانگ بكریه‌یگ و مانگانه(مه‌عاش)ه‌گه وه‌ربگیریه‌یگ، دى چوینیه‌تى ئه‌نجامداین و سه‌ركه‌فتن له‌كار هویچ گرینگى یا ئه‌همیه‌تیگ نه‌یریگ چ له‌مه‌یدان به‌رهه‌مهاوردن(انتاج) یا له‌مه‌یدان خزمه‌تگوزارى، وه‌نا هویچ كه‌سیگ خه‌م سه‌ركه‌فتن نه‌یریگ.
چواره‌م: هویچ هووكار یاوه‌سیله‌یگ نیه ك خاوه‌ن ماریفه‌ت هه‌وه‌جه وه‌پى بیاشتووگ ئه‌را چه‌سپانن نه‌زه‌ریه‌یل زانستیه‌گه‌ى. فره‌جار نوڕید شاره‌زایگ یا باحسیگ هه‌وه‌جه وه‌چشته‌یلیگ دیریگ ئه‌را تاقیكردن و ئه‌نجامداین ئه‌زموونه‌یلى، وه‌لى دوینید ده‌سى نیه‌كه‌فیگ، یا دكتۆریگ هه‌وه‌جه وه‌هووكاره‌یل تازه‌یگ دیریگ و ده‌سى نیه‌كه‌فیگ، وه‌لى له‌جه‌هان پیشكه‌فتگ زاناو شاره‌زاو دكتۆر له‌هه‌ر مه‌یدانیگ گشت چشتیگ ئه‌ڕایان ئاماده‌س. له‌كه‌یدان ئنسانیه‌تیشه‌وه، قیمه‌تى چه‌س ئه‌گه‌ر ئه‌دیبیگ باوه‌تیگ بنویسیگ یا شاعریگ دیوانیگ شعرى یا ڕۆماننویسیگ چه‌ن رۆمانیگ بنویسیگ یا شیوه‌كاریگ قه‌یریگ تابلۆ یا له‌وحه دروس بكاو هووكار یا وه‌سیله‌یگ ئه‌را په‌خشكردنى نه‌ویننه‌وه؟
په‌نجم: زاناو فكرمه‌ن و مامۆستاى زانكۆ و هه‌نه‌رمه‌ند و ئه‌دیب و ته‌نانه‌ت خاوه‌ن پیشه‌یش، گشت ئه‌یانه ئاده‌میزادن و خاوه‌ن چشته‌یلیگن ك مه‌ردم هه‌وه‌جه وه‌پیان دیرن، ئمجا له‌ى باوه‌ته‌وه گشت رژیمه‌یل یه‌ك له‌شوون یه‌ك ئویشن گشت كه‌سیگ وه‌گووره‌ى هه‌وڵ وته‌قلاى هه‌ق خوه‌ى وه‌رگریگ، وه‌لى ته‌نیا جاریگیش هویچ كه‌سیگ وه‌گووره‌ى هه‌وڵ وته‌قلاى خوه‌ى وه‌پى نه‌دریاو نه‌فام و زانا، ڕووشنهویر و نه‌خوه‌نه‌وار، كاركه‌ر و ته‌مه‌ڵ، دڵسووز و زه‌ره‌دمه‌ن، پاك و ڕشپه‌تخوه‌ر، خاوه‌ن قسه‌و كه‌وڕخن، گشت ئه‌یانه یه‌كسان بوینه له‌هه‌ق وه‌رگرتن، ئمجا خوه‌زگ یه‌كسانیش بوون، وه‌لى فره‌جار دوینید ئه‌وانه‌ك شایسته‌ى هویچ نین، چشته‌یلیگ جویر پله‌وپایه‌و مه‌عاش خاس دیرن و ئه‌وه‌كیش شاره‌زاو خاوه‌ن به‌هره‌س هویچ گرینگى یائه‌همیه‌تیگ وه‌پى نیه‌دریه‌یگ و ناڵنیگ وه‌ده‌س ڕووژگار سه‌خته‌وه. وه‌لى وه‌ختاى زانیگ ك هاوڕیه‌یلى له‌وڵاته‌یل بیگانه خوه‌شگوزرانن و ئه‌و وڵاته‌یلیشه ئاماده‌ن پیشوازى له ئى جووره كه‌سه‌یلیگ بكه‌ن و خوه‌شترین ژیان ئه‌ڕایان دابین بكه‌ن و زیاتر له‌هه‌ق خوه‌یان بیه‌نه پیان، دى ئه‌وه‌سه ئى كه‌سه‌یل به‌هره‌مه‌نده هویچ چشتیگ له‌خوه‌یان شك نیه‌وه‌ن ته‌نیا كووچكردن نه‌وگ.
شه‌شم: فره‌جار له‌ده‌م مه‌ردمان فره‌یگ ژنه‌فیم باس نیشتمان و نیشتمانپه‌روه‌رى كه‌ن و گرینگى یا ئه‌همیه‌ت فره‌یگ ده‌نه باسه‌گه‌و تاوانبار ئه‌و كه‌سه‌یله كه‌ن ك وڵات خوه‌یان هیلنه‌جى و ڕوى كه‌نه وڵاته‌یل تر، ك گوایا ئه‌و كه‌سه‌یله دڵسووزى نه‌یرن ئه‌را نیشتمان خوه‌یان، وه‌لى ئه‌وانه‌ك ئى قسه‌و باسه‌یله كه‌ن هویر له‌وه نیه‌كه‌ن ك نیشتمان ته‌نیا خاك نیه‌و به‌س، به‌ڵكوو نیشتمان:
باوه‌شیگه ئه‌را خاوه‌ن و زانست و مارفه‌تداره‌یل.
نیشتمان ئه‌و ده‌رفه‌ته‌سه ك هه‌ڵكه‌فیگ ئه‌را ئاده‌میزاد گوزارش له‌به‌هره‌یلى بكا.
نیشتمان ئه‌و شوون و حورمه‌ت گونجیاگه‌سه ئه‌را خاوه‌ن زانست و ڕووشنهویره‌یل.
نیشتمان ژیانگاى پڕ له‌كه‌رامه‌ت به‌هره‌داره‌یله.
نیشتمان ئه‌و مه‌یدانه‌سه ك وه‌سیله‌یل گوزارش له‌تى كریه‌یگه دى.
نیشتمان مقه‌یه‌تیكردنه له‌فه‌قیرى و زه‌مانه‌تكردنى.
نیشتمان دادپه‌روه‌رى و یه‌كسانیه.
نیشتمان ئاشتى و ئاسایش و ئازادیه.
هه‌فتم: له‌یرا له‌بان خاڵ گرینگ یاموهمیگ وسیه‌یم، چوینكه ئیمه باوه‌ڕ وه‌ئه‌وه دیریم ك ئازادى خاس وته‌واو، مه‌رج داناین یا ئبداعه له‌گشت مه‌یدانیگ له‌مه‌یدانه‌یل ژیانه‌وه. ئمجا بایه‌سه بزانیم ك گشت ڕووشنهویریگ له‌عراق هویرى گیرخواردگه‌و قه‌ڵه‌مى مقه‌یه‌ده‌و لیوه‌یلى به‌سیاگه، یا ئه‌وه‌سه بنویسیگ و بویشیگ وه‌باڵاى گه‌وراى وڵاته‌گه‌ى یا حزبه‌گه‌ى، یا ئه‌وه‌سه حاشا له‌لى كریه‌یگ و له‌نویسانن و گوزارش قه‌یه‌غه كریه‌یگ و هویچ چشتیگ ئه‌ڕاى په‌خش ناكریه‌ى و دژایه‌تى كریه‌یگ له‌كاره‌گه‌ى و جار له‌یوایش هه‌س گریه‌یگ و كوشیه‌یگ و ژیانى له‌ناو بریه‌یگ، ك ته‌نیا گوناهى ئه‌وه بویه باوه‌ڕ وه‌ریڕه‌و فه‌رمانڕه‌وا یا حزبه‌گه‌ى نه‌یاشتگه‌و یه‌یش هه‌ق گشت هاووڵاتییگه، وه‌لى له‌وڵات خوه‌مان قه‌یه‌غه‌و حه‌رامه.
هه‌یشتم: گرفتیگ هه‌س ئه‌را خاوه‌ن ماریفه‌ته‌یل، ك ئه‌ویش ئه‌وه‌سه له‌وه‌ختى گشت چشتیگ موڵك ده‌وڵه‌ت بووگ، دى ده‌وڵه‌ت قانوون خوه‌ى دیریگ و هویچ جیاوازییگ نیه‌وینیگ له‌ناونى كاركه‌ر و ته‌مه‌ڵ یاله‌ناونى داناو نه‌فام، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش دونید وه‌هه‌وه‌س خوه‌یان مه‌ردم به‌نه بان و نوڕید هه‌ر كه‌سیگ ئاماده بووگ له‌بان كار یا ته‌نیا چه‌وى بكه‌فیگه ره‌فیقه‌یلى و پیشوازى له‌میوانه‌یل بكا، ئه‌وه گوایا ئه‌رك خوه‌ى جى وه‌جى كردگه، دى بیجگه په‌یوه‌ندى قه‌ومایه‌تى و براده‌رى، ك گشت ئه‌یانه زیاتر ده‌ور دیرن و ده‌وڵه‌تیش دویره له‌مه‌یدانه‌گه، وه‌تایبه‌ت كه‌رت یا قه‌تاعه‌یل تایبه‌ت و ئابوورى بازاڕ، چوینكه له‌یرا خاوه‌ن كار خوه‌ى ئاماده‌سه‌و له‌وه‌ر خاتر ئه‌وه‌ك نه‌ف وه‌ربگریگ گرینگ یا موهم نیه له‌لاى ئه‌گه‌ر كوڕه‌گه‌ى خوه‌یشى له‌كار قاو بیه‌یگ، له‌وه‌ر ئه‌وه ماریفه‌ت و سه‌رڕشته‌ى كار له‌لاى هویچ قیمه‌تیگ نه‌یریگ. دى وه‌ى جووره به‌هره‌داره‌یل له‌وڵاته‌یل ئه‌ڵڵاجه‌ویه‌یل پشتگووش خریه‌ن و ڕوى وه‌ڕوى سه‌ختى ژیان و نائومیدى فره‌یگ بوونه‌وه.
