مهزار شههید لهیلا قاسم ها كووره؟
ناوڕاس لهوهر مهسهلهیگ سیاسى لهسێداره بدریهید، وهى جووره چویه ناو واڵاترین دهروازهیل تاریخ... لهباوهت ئى كهسایهتى مهزنه و تایبهتمهندیهیلى و كارهیل بهرزى له جوواو پرسیاریگ ك ئایا كهسیگ بایهخ وگرنگى دایهسه قهوره پیرووزهگهى و خیزانه سهروهرهگهى، صباح قاسم براى شههید لهیلا قاسم له پهیوهندییگى وهل ماڵپهڕ شهفهق ئویشى:"شههید لهیلا قاسم دووس ژیان و ئازادى داشت، و سیماى بایهخداینى وه كێشهى كورد ههر له مناڵیهو لهلى دیاردا... خوهنین سهرهتایى و ناوهندى له شار خانهقین تهواوكرد و ئمجا باركردیمن ئهرا بهغدا و لهورا خوهنین ئامادهیى تهواوكرد و چویه زانكۆ و لهورا قوناغ نوویگ له خهبات سیاسیى دهسكردهپى".
زیاتریش وت:" خێزانهگهمان وه تهواوهتى باخهوهر نهوین لهوهگ لهیلا لهو وهخته ئهنجامى دیاد و، وهختى دهسگیر كریا و خریا زندان ئهبوغرێب، لهسهرهتا نهیشتن كهسیگ سهردانى بكهید و ئمجا وهرج له چهن ڕووژیگ له عهدام كردنى هیشتن باوگمان چهوى بكهفیده پى و لهو وهخته تویش بارووهزع سهختیگ هاتوید له ناو زندان".
زیاتریش وت:"وهختى ڕژیم وهرین خوهى و هاوڕیهیلى دهسگیر و زندانى كرد، له بان شاشهى تهلهفزیۆن دراوردهیان، گوایه ئهیانه تواستنه سینهماگان بهغدا بتهقننهو، و یهیشه دروو شاخداریگ بوى، ومههانهیگ بوى ئهرا ئهنجامداین تاوانهگهى، چوینكه دارودهسهگهى ڕژیم وهشهو هاتن و وهبى تاوان دهسگیرى كردن".
ئاماژهیش وهوهدا ك :"ڕژیم وهرین دویاى له سێدارهداین لهیلا قاسم و هاوڕیهیلى نهیشتهمان پرسه ئهراى بنهیمن و ههمیش نهیشتهمان سهردان قهورهگهیشى بكهیمن و تهنانهت ڕخمان چیاد له ماڵ بدرایم نهوهگ تویش گرتن و وه ڕواڵهو ناین و ئاجز كردن بایمن".
له باوهت یادگاریهیلى وهل لهیلا، صباح براى ئویشى:" ههمیشه ناو كورد و كوردستان له بان زووانى بوى و ههمیشه باس هێز بى بن مللهت كورد كردیاد و وتیاد كورد مللهتیگه تهنیا وه ئازادى ڕازى بوود و دى هویچ".
ئهوهیشه ڕهتهو كرد ك :" كهسیگ له وهرپرسهیل و كاروهدهسهیل كورد سهرداین قهورهگهى كردوین یا دهسپیشخهرى كردوین ئهرائاوهدان كردنى، و ئهوه بوى له شوون ڕمیان ڕژیم، خێزان و كهس و كارى دوباره قهورهگهى ههڵگردن و ئاوهدانیهو كردن".
له لاى خوهیهو مهحهمهد ئهمین دهلۆ وهرپرس لق بهغداى پارت دیموكرات كوردستان له پهیوهندییگى وهل ماڵپهڕ شهفهق وت:"لهیلا قاسم سمبوڵ خهبات مللهتیگه وه تهواوى ك تویش مهینهتى گهورایگ هات وه خاتر ئازادى و سهربهرزى خوهى، و تا دویا سهعاتهگان ژیانى وهرگرى یادیفاع له مللهتهگهى كرد و ههمیشه وهك پهرچهمیگ ئهرامان مینیدهو له كاروان مللهتهگهمان ك هیمان خهبات كهید ئهرا ڕهسین وه گشت ماف یا ههقهیلى".
زیاتریش وت:" ئهو دهسكهفت و شاكارهیله ك كهفتنهسه دهس مللهتهگهمان بهرههمیگه له بهرههمهگان شههیدهیلمان و شههید لهیلا قاسم وهتایبهت".
ئهوهیشه ئاشكراكرد ك :"لهو ساڵهگ لهیلا قاسم له سێداره دریا ههزاران كهس له دویهتهیل تازه له داڵگ پهیابویمان ناویان نریا لهیلا له عشق ناو لهیلا قاسم و وه قهدرزانین خوهى و خهباتهگهى، لهوهر ئهوه شایان ئهوهسه ك لهگشت شار و شارۆچكهیل كوردستان پهیكهر ئهراى بكریهید".
له باوهت هووكار سهرنهداین كاروهدهسهیل كورد ئهرا بان قهورهگهى و خاسهو كردن و كهل كووم كردنى مهحهمهد ئهمین دهلۆ وت:"ئهو بارووهزع ئاڵۆز یا تهپه له عیراق وهگشتى و شار نهجهف وهتایبهتى، له شوون ئازادى، ماوه نهیا وه ئیمه و وه سهركردایهتییش تا بتویهنیم بچیم قهورهگهى خاسهو بكهیمن و دوباره بیناى بكهیمن".
دهلۆ له كووتایى قسهگانى وت:"حكوومهت ههرێم نیاز دیرى پهیكهریگ شههید لهیلا قاسم له ههولێر پایتهخت ههرێم كوردستان دابمهرزنى".
له باوهت ئهو دهرس و پهند و عیبرهتهیله ك خوهمان و نهوهیل نوومان تویهنیم له كاروانهگهى شههید لهیلا قاسم وهرى بگریمن، نویسهر و ڕووژنامهنویس حسب الله یحیى له پهیوهندییگى وهل ماڵپهڕ شهفهق ئویشى:"لهیلا قاسم نموونهیگ زینیه لهو ژن كورده ك شان وهشان پیاو كاركرد له ڕیڕهوهیل خهباتگێرى وه خاتر كێشهى كورد".
زیاتریش وت :" ڕهسین ژنیگ جوور لهیلا قاسم وهى پلهو پایه ئهوه سابت كهید ك ژن له ڕویداى كوومهڵایهتى كوردى دویرهو نیهكهفى، بهڵكم شان وهشانى بویه ئهگهریش تهكهفتویده نواى، و كار كهید ئهرا هانداینى و ڕى كردن له نواى وهشیوهیگ ك وجوودى سهرهكى بوود نهك دویگر".
لهبان ئهوهیشه جهخت كرد ك :" وهختى پیاو نووڕى ك ژنیگ وهك لهیلا قاسم وه چهكیگهوه وهره پیشى هاتیه و له خاتر بنهماى كێشه ڕهواگان مللهت كورد جهنگ كهید، مهعناى ئهوهسه ك ئهویش له ههمان زهوى خوهى بكاڵى و بووده هاوبهشى له ههمان سهنگهر تاگهر كوومهڵگایگ كوردى یهكگرتى دروس بكهن، ك نیهود ژن بكهفیده دویاى پیاو لهتى، بهڵكم وهیهكهو كوومهڵگایگ دولایهنه دامهزرنن و ههمیشه هانه تهماى ئازادى".
شایان باسه ك شههید لهیلا قاسم له 27 كانوون یهكم 1952 له شار خانهقین پهیا بویه، له خانهوادهیگ كورد (فهیلى)و باوگى له نهفتپاڵوو وهند كارگهر بوى، له ساڵ 1958 چویه مهدرهسه، له سهرهتایى خانهقین و تا ناوهندى تهواوكرد ههر له خانهقین بوى وهختى باوگى خانهنشین كریا و بڕیاردا وهرهو بهغدا بار بكهید، لهورا لهیلا قاسم چویه مهدرهسهى ناوهندى و له ساڵ 1971 خوهنین له زانكۆى بهغدا كۆلیج ئاداب بهش كوومهڵایهتى (سۆسیۆلۆژى) تهواو كرد. تاكه خهمیشى ئهوه بوى ك مللهت كورد ههقهیل نهتهوهیى خوهى بسینى، لهوهر ئهوه چویه ڕیزهیل پارت دیموكرات كوردستان وه سهركردایهتى مهلا مستهفاى بارزانى نهمر، و وهردهوامى دا خهبات خوهى تا چویه بان سێدارهى پاڵهوانهیل وهل هاوڕیهیلیهو له 12ى ئهیار 1974، له شوون كهمتر له دو ههفته له دهسگیركردنیان.