كیشه‌ى فه‌یلى
له‌حكوومه‌ت عراق و هه‌وڵداینیان ئه‌را ڕه‌سینه‌وه له‌مه‌ینه‌تى و به‌دبه‌ختى و ماڵویرانى ئى چین زوڵملیكریاگه تا به‌شكه‌م بتویه‌نن چاره‌سه‌ریگ سیاسى بویننه‌وه له‌ى باوه‌ته‌وه.
مه‌سه‌له‌ى كورد فه‌یلى وه‌گشت شیوه‌یگیه‌وه ، مه‌سه‌له‌یگ ئه‌خلاقیه وه‌رجه گشت چشتیگ و وه‌رجه ئه‌وه‌ك بووگه مه‌سه‌له‌یگ قانوونى و سیاسى . ئمجا كورده‌یل فه‌یلى چ ئه‌وانه‌ك له‌موڵك و ماواى خوه‌یان ده‌ركریان و كووچ وه‌پیان كریا ئه‌را ده‌یشت وڵات خوه‌یان و ئه‌را مه‌رزه‌یل ئیران دویاى ئه‌وه‌ك گشت ماڵ و موڵكیان زه‌فت كریاو ڕوڵه‌یلیان ده‌سگیر كریاو خریانه زندانه‌یل عراق چ ئه‌وانه‌ك زه‌وى و زار و ماڵه‌یلیان داگیر كریا له‌ناوچه‌یل ناوڕاس رووژهه‌ڵات عراق و ده‌روه‌ده‌ر كریان وه‌ره‌و شوونه‌یل تر جویر بیاوانه‌یل باشوور و بیبه‌ش كریان له‌گشت توانایگ دارایى و تاریخى و بیجگه ئه‌وه‌یش ناوچه‌یلیان ته‌عریب كریا ، بیگومان ئه‌و حاڵه‌ته یا وه‌زعه دیارده‌یگ نائه‌خلاقى بوى ئه‌را ئه‌وانه‌ك له‌یوا وه‌كورده‌یل فه‌یلى كردن و نه‌زانستن وجوود ئنسانیه‌ت چه‌س وه‌رجه ئه‌وه‌ك مه‌سه‌له‌گه په‌یوه‌س بووگ وه شوناسنامه‌ى سیاسى و ئابوورى و ڕووشنهویرى و جویر ئه‌وه‌ك بویشیده مه‌ردمان فره‌یگ ئیوه مردینه ك هه‌رچه‌نى زنگن ، ك یه‌یش جووریگ له گرفت ئه‌خلاقیه.
هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش هه‌ر هه‌وڵ و ته‌قلایگ ئه‌را وه‌دیكردن چاره‌سه‌ریگ له‌وه‌ر خاتر ئى جووره مه‌سه‌له‌یگ بایه‌سه وه‌رجه گشت چشتیگ له‌بنه‌ڕه‌ت ئه‌خلاقه‌وه بووگ و دویاى ئه‌وه‌یش چاره‌سه‌ر سیاسى بایگ تا شیواز و نه‌ریت ئه‌خلاقى بنه‌یگه خانه‌ى جى وه‌جیكردن كرده‌وه‌ى راسه‌قینه . ئمڕوو له‌ى عراقه چ حزبه‌یل سیاسى چ ریكخریاگه‌یل ، بایه‌سه كرده‌وه‌و ریڕه‌وه‌یلیان له‌بان نه‌ریت ئه‌خلاقى بنیات بنه‌ن ، ك یه‌یش به‌شیگه له قوناغه‌یل په‌روه‌رده‌ى رووشنهویرى و سیاسى ، جویر ئه‌وه‌ك به‌عزیگ له سیاسیه‌یل باس له‌لى كه‌ن جویر مقه‌یه‌تیكردنیگ له‌نه‌ریت و ریڕه‌و ئه‌خلاقى و په‌یڕه‌وى سیاسى وه‌رده‌وام له‌عراق و له‌وانه‌یش كیشمه‌كیش سیاسى ك تائیسه‌یش وسیاسه بان نه‌ریت نموونه‌یى ئه‌خلاقى زیاتر له‌نه‌ریت ئابوورى ئاشكراو كیشه‌ى ڕووژانه ك خریاسه كنار وه‌بى چاره‌سه‌ر . ئمجا له‌بان ئى بنه‌ڕه‌ته ئاده‌میزاد تویه‌نیگ خه‌یاڵ چشتیگ بكا وه‌لاى كه‌مه‌وه ، ك ئه‌ویش ئه‌وه‌سه ئه‌ندامه‌یل په‌رله‌مان گرینگى یا ئه‌همیه‌ت بیه‌نه ئى مه‌سه‌له‌یل ئه‌خلاقیه وه‌رجه مه‌سه‌له‌ى ئابوورى و چشته‌یل تر و بایه‌سه حاشا له‌ى جووره مه‌سه‌له نه‌كه‌ن و له‌هه‌مان وه‌خت پشت گووشى نه‌خه‌ن ، چوینكه مه‌سه‌له‌یگ جویر مه‌سه‌له‌ى كورده‌یل فه‌یلى ئه‌گه‌ر بایگ و ئه‌ندامه‌یل په‌رله‌مان له‌بانى بانه جواو بووگه كرده‌وه‌یگ ئنسانى و ئه‌خلاقى ئه‌ڕایان و ده‌ور خوه‌یان وه‌خاسى نیشانده‌ن له‌ى ڕویه‌وه.
كیشه‌و گرفت كورده‌یل فه‌یلى بایه‌سه بخریه‌یگه نواى گشت مه‌سه‌له‌یگه‌وه‌و جویر ئه‌وه‌ك ئشاره‌ت وه‌پى كردیم نیه‌وگ له‌هویره‌و بوریه‌یگ ، یه‌یش مه‌عناى ئه‌وه نیه ك مه‌سه‌له‌ى وجوود كیشمه‌كیش سیاسى له‌ناونى قه‌واره‌و حزبه‌یل سیاسى بخریه‌یگه كنار. جویر ئه‌وه‌ك ئاشكراو دیاره ، گرینكى یا ئه‌همیه‌تداین وه هه‌ر مه‌سه‌له‌یگ نیشانه‌ى ئه‌خلاقیه‌ته‌و شایه‌ت به‌عزه كه‌سه‌یلیگ بویشن كیشه‌ى فه‌یلى ئه‌همیه‌ت گه‌ورایگ نه‌یریگ ئه‌را سروشت كیشمه‌كیش ناونى قه‌واره‌یل سه‌ره‌كى جویر ئه‌وه‌ك ئه‌وسا له‌وه‌خت سه‌ره‌تاى پرووسه‌ى سیاسى و دامه‌زرانن په‌رله‌مان داشته‌ى ، یا به‌عزه كه‌سه‌یلیگ شایه‌ت ئى مه‌سه‌له‌ى فه‌یلیه‌یله ئه‌گه‌ر پشتگووش خریا وه‌گرینگ یاموهم نه‌زاننه‌ى و جویر په‌ڕه‌ى سزیاگیگ هویر له‌لى بكه‌ن ، وه‌لى ئایا له‌ى حاڵه‌ته بووگ بویشیم كیشه‌گه هه‌ر له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه ته‌نیا وه‌ره‌قه یا په‌ڕه‌یگ بویه‌و رژیم وه‌رین وه‌پى وازى كردیاگ له‌كیشمه‌كیش خوه‌ى وه‌ل لایه‌نه‌یل ترا جویر ئه‌وه‌ك قه‌واره‌یل سیاسى له‌سه‌ره‌تاى سه‌رده‌م تازه كردیانه‌ى؟
ئه‌گه‌ر مه‌سه‌له‌گه وه‌و جووره‌سه بایه‌سه چشت گرینگ یاموهمیگ بزانیم ك ئه‌ویش ئه‌وه‌سه كیشه‌ى كورده‌یل فه‌یلى وه‌گشتى هویچ ئه‌همیه‌تیگ نه‌یاشتگه له‌لایان و نه‌وسیاگه له‌بان هویچ راسى تاریخییگ ، وه‌لى مه‌سه‌له‌گه له‌یوا نیه‌و كورده‌یل فه‌یلى جویر هه‌ر مه‌ردمانیگ تر له‌ى عراقه به‌شیگن له پیكهاته‌یل عراق و بایه‌سه كیشه‌ى ئى چین زوڵملیكریاگه تاوتى بكریه‌یگ و گشت هه‌وڵ و ته‌قلایگ ئه‌ڕا ئى مه‌سه‌له بدریه‌یگ تا چاره‌سه‌ر بووگ و قانوونیش زه‌مانه‌ت هه‌قه‌یلیان بكا جویر باقى عراقیه‌یل ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش بایه‌سه گشت هه‌قه‌یلیان بایگه‌وه‌و بڕیاریگ له‌باوه‌تیانه‌وه ده‌ربكریه‌یگ و له‌تى ئسپات ئه‌وه بكریه‌یگ ك ئه‌یانه له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه زوڵم له‌لیان كریاگه‌و مه‌سه‌له‌گه‌یان وه‌تواوى له‌بانى تاوتوى نه‌كریاگه‌و یه‌یش وه‌زیفه‌ى په‌رله‌مان عراقه‌و نه‌بایه‌د له‌بان ئى جووره مه‌سه‌له‌ى هسیاریگ بى ده‌نگ بوون ، ئى قسه‌یلیشه بایه‌سه گرینگى یا ئه‌همیه‌ت وه‌پیان بدریه‌یگ و یه‌یش هه‌وڵیگه‌و هه‌ق خوه‌یانه كورده‌یل فه‌یلییش جویر هه‌ر پیكهاته‌یگ تر هووكار جى وه‌جى نه‌كردن مه‌سه‌له‌گه‌ى خوه‌یان بزانن.
كورده‌یل فه‌یلى ك تاریخیان چه‌سپیاگه ، دووس و ره‌فیق گشت كه‌سیگن و له‌هه‌مان وه‌خت وجوودیان له‌لایه‌ن كوومه‌ڵایه‌تى و سیاسى و جوگرافیه‌وه هه‌میشه جویر پیه‌ڵیگ بویه له‌ناونى گشت تایفه‌یل جووراو جوور و ئیسه‌یش نیه‌وگ ئه‌و پیه‌ڵ بته‌وه بڕمیه‌یگ و ئى چین زوڵملیكریاگه هه‌ر له‌یوا بمینن و كیشه‌یلیان چاره‌سه‌ر نه‌كریه‌یگ . ئمجا وه‌ى بایه‌سه گشت عراقیه‌یل هاوكار بوون له‌چاره‌سه‌ركردن كیشه‌ى یه‌كترى وه‌تایبه‌ت په‌رله‌مان عراق و كیشه‌ى فه‌یلیه‌یل وه‌هویچ شیوه‌یگ نیه‌وگ پشتگووش بخریه‌یگ.
عراق تازه‌یش جویر ئه‌وه‌ك ئویشن ك بنیاتى له‌بان بنه‌ماى قانوون و ڕیز و حورمه‌ت هه‌ق ئاده‌میزاد و هه‌ق كه‌مینه‌یله ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش بایه‌سه ئه‌ندامه‌یل په‌رله‌مان ریز و حورمه‌ت بنه‌ن له‌گشت چینیگ له‌عراقیه‌یل و قیمه‌تیگ ئه‌را قانوون و ده‌ستوور دابنه‌ن و گشت هه‌قیگ بارنه‌وه ئه‌را خاوه‌ن هه‌قه‌یل . ئایا بووگ كورده‌یل فه‌یلى چه‌ك بگرنه ده‌س و دژ ئه‌وانه‌ك بوسیه‌ن ك گرفت دروس كه‌ن له‌ى وڵاته ، یا ئه‌یه كار په‌رله‌مانه چاره‌ى گشت گرفتیگ بكاو هساو گشت چشتیگ بكا ؟ كورده‌یل فه‌یلى خاوه‌ن تاریخن له‌ى وڵاته‌و په‌یوه‌ندى دووسانه داشتنه‌و دیرن وه‌ل مه‌ردمه‌یل تر عراق و نیه‌توان ئه‌و په‌یوه‌ندیه له‌ناو بچووگ و له‌گشت حاڵه‌تیگ بایه‌سه هه‌قیان نه‌فه‌وتیه‌یگ.
