کۆڕۆنا گورانیچڕ وەباڵای کورد فەیلی رفنێد
ئی هونەرمەند دیاری کوردە ک یە چەنێ بی تووش کورونا هات‌بی دە ساڵ 1944 دە شار خانەقین هاتە دی ئوو لە ساڵ 1958ەو رێ خەباتکاری وە هونەر پەسەن کرد و بی وە یەکێگ لە گوورانی‌چڕەێل سیاسی ناودار دە عراق.
جەعفەر حەسەن، نوور دە قەورێ بوارێ، هەم ئاوازنویس و دابەشکەر گەپێگ بی هەمیش گوورانی‌چڕ ئوو وە چەن ساز و ئامێر ژەنیاری ئەکرد و دە ئی چەن ساڵ چالاکی خوەێیە بیس ئاڵبووم گوورانی داگە وە دەر ئوو هەمیش ئەڕا چەن گلە شانۆنامەیش ئاواز نووسانگە ک دە هەنسای ئجراێ تئاترەێلەیان ژەنریانە.
ئی هونەرمەند جەهانی کورد فەیلییە ئەڕا چەن‌دە گلە لە گووڕانی‌چڕەێل عەراوزوان ئاواز نووسانگە ک فرە لاییندارنیش، دە کشوەرەێل میسر و یەمەن دیرن.
ئی هونەرمەندە هە لەو سەرەتاوە ک دە زانکۆ هونەرەجوانەکان دەرس ئەخوەنست ئێقەرە ئەڵیمەت و بڵیمەت بی ک دە دنیاێ مووسیقا وە گەپی نام دەر کرد و فرە کەس ئەڕا کار هاتنە سەر وەختێ.
ئەوی دەو بەێنەێلە یەکم کەسێ بی ک ئاواز گوورانی (رێل و حەمەد) ئەڕا شاعر (موزەفەر نەواب) نووسان، بەختەوەریێگ ک کەمتر بییە وە نسیو خوەنەوارەێلە. ئی کارە وە خاتر بیر و باوەڕەێل سیاسی ئی مووسیقی‌وانە و شاعرەگە‌ێ ک بیر لە ویر و هرز (چەپ پێشکەفتە) ئەکردن، نام ئەوان خستە سەر زوان و کردەیان وە قارەمانەێل لاییندارەێل چە‌پ‌خواز.
کارەێل سیاسی و تاوانبار کردن ئی هونەرمەندە لە لایەن ئستخبارات و باڵوێزخانەێل بەعس سەددامی دە دەرەوەێ وڵاتیش، گیچەێلەێ فرەیێگ نا دە نوای رێ توومار کریان ئاهەنگەێلەێ ئی هونەرمەند رووشنبیرە. یەکێ لەو قەێڕانەێلە نواگیری لە ئجرا و خوەنستن یەکێ لە کارەێلەێ ئەوی بی ک دە بان شێعرێگ لە (نەزار قەبانی) ئەڕا گوورانی‌چڕ ژن میسری؛ خانم نەجات سەغیرە دە ساڵ 1970 سازییەێ.
دو ساڵ دوماێ ئەوە و دە ساڵ 1972، خانم هونەرمەندێگ تر وە نام (ئەوار عەبدولوەهاب) فرە فرە سەیین و رەیین چڕییەێ هەر چەن ک ئەگەر نجات خاتوون بچڕیاگەێ خۆ وەردەنگ فرەترێ پەیدا ئەکرد.
ئەو هونەرمەند گەورا هەرچەن ک فرە کار دە رەدیفەێل مووسیقی عەراوی کردگە باوجی هەمیشە وە بن و بنچەک خوەێ و هووزایەتییەگەێ خوەێ شانازی کردگە و دە یەکێ لە دیاری‌ترین شێعرەێلەێ وتگە: (ئەهلی ئەکراد فەیلییە) ک کوردییەگەێ یانێ (کورد فەیلی باوانمە).
ئی شێعرە ئمڕوو دە ئاژانس خەوەری شەفەق نیوز، وە خاتر رێزئەڵگرتن ئوو وە یادێ، لەێ‌وا کریا وە کوردی و بڵاوەو بی؛
ئەی خەڵکەگەم و باوانەگەم،
م ناتوانم ک گشت رووژێ بمرم
وە بێگانەو وێڵ لە بیاوان بچم
کەسێگ نییە داد ئەڕاێ بکەم
هەر رووژێگ؛ دە ماڵێگ
یا دە ژێر چادر و دەوارێگ
یان دە بان سانێگ سەرد و سڕ ئەخەفم
ئوو ئەگەر وتنە ک گوناهێگ دیرم
گوناگەم هەر یەسە ک (کورد فەیلی باوانمە)و بەس
شەوێ توانستم دەربچم و بوام
ئاخین و داخینمە ئەڕا ئی وایینە ک گلەو خواردنێ نەدیم ئەڕاێ
ئەسرێگیش لە چاوم نەتکیا
چوون ک ئەسرێگ ئەڕام نەما
دی
گشتێ گشتێ تاڵانەو کریا
ت
ک
ت
ک
ئەسرەێلەم لە بژانگم تکیان
وە پێم وتن: بچوو وە رێتەو
تو بنچینەت عراقی نییە
و ئەگەر گوناهێگ دنن وە پام
گونام تەنیا یەسە
ک کورد فەیلی باوانمە
عراق ها دە ناو خوێن و گیانم
ئوو خوەشترین زەخمەێلەمە
خوەزەو ئی گیانمە وەرەو وڵاتەگەم بچوو
ئەورەێلە خوسەێلەت دە ناو ئاوەگەێ بشوور
ناسنامە و قاقەزەێلەم بردن
باوجی ریشگەم دەورەێلە ما وە جی
عراقییم و هە عراقی ئەمینم و بەس
ئەوە ک عراقی نییە، هەر خوەیانن
ئەر گوناهێ ئێژن دیرم
گونام تەنیا یەسە
ک کورد فەیلی باوانمە.
