جه‌نگ 25 ته‌مووز 1922

جه‌نگ  25 ته‌مووز 1922
2016-06-29T19:03:19+00:00

سمكۆ له‌ سه‌ره‌تاى جه‌نگه‌گه‌ 10 هه‌زار كه‌س له‌ ژیر فه‌رمانى بوى، وه‌لێ دویاخر له‌ هه‌زار كه‌س زیاتر له‌ ده‌ورى نه‌مه‌ند ، ئه‌و هه‌زار كه‌سیشه‌ له‌ مه‌ردم هووزه‌گه‌ى خوه‌ى بوین، دى هیزه‌یل ده‌وڵه‌تى كه‌فتنه‌ڕى وه‌ره‌و ناوچه‌ی ورمێ و له‌ مانگ ئاب 1922 ره‌سینه‌ ناوچه‌گه‌، شار ورمێ ك چوار ساڵ بوى ئازاد كریاوێد و له‌ ژیر ده‌سڵات كورده‌یل بوى، جاريگتر له‌لايه‌ن هيزه‌يل ئیرانى داگیر كرياو روى كردنه‌ ناوچه‌ی "چهریق" شوون ژیان سمكۆ.

وه‌ل ئه‌وه‌یشا ئیرانیه‌یل هیزیگ ره‌وانه‌ى مه‌رز كردن تا داوا له‌ توركه‌یل بكه‌ن ئه‌گه‌ر پیاگه‌یل سمكۆ وه‌ مه‌رزه‌يله‌ هامشوو بكه‌ن چه‌كیان بكه‌ن، وه‌لێ سمایل ئاغاى سمكۆ په‌لامار ئه‌و هیزه ‌دا ك ره‌وانه‌ى مه‌رز كریان شكانه‌یان، ئمجا سمكۆ ك له‌ هه‌زار كه‌س فيشتر وه‌لیا نه‌مه‌ندوێد و هیزه‌یل ئیرانییش هه‌یتاهه‌یت هیز تازه‌ هاتیاده‌ ده‌سمیه‌تیان دى ناچار بوى و په‌نا برده‌ كویه‌ى "سارى تاش"و دویاى چه‌ن جه‌نگه‌يل سه‌ختیگ رويكرده‌‌ توركیاو توركه‌یليش جوور په‌نابه‌ر قه‌بوولى كردن و مه‌ردمه‌گه‌يشی چه‌ك كردن.

سمكۆ له‌ ئوكتۆبه‌ر ساڵ 1922 هاته‌ عیراق، وه‌لێ ئه‌و وه‌خته‌ گشت چشتیگ له‌ده‌س داوێد و ژنه‌گه‌يشى كوشیاوێد و كوڕیگ شه‌ش ساڵانيشى وه‌ دیل گیریاوێد و هویچ چه‌كیگ له‌ ده‌سى نه‌مه‌ندوێد. دى وه‌ قسه‌ى ئنگلیزه‌یل ئه‌وه‌نه‌ له‌ توركه‌یل تویڕه‌ بوى، ئه‌وه‌نه‌ له‌ ئیرانیه‌یل تویڕه‌ نه‌وى.

له‌ كانوون دویم ساڵ 1923 سمكۆ چيه‌‌ شار سلێمانى و جوور سه‌رۆك ده‌وڵه‌تیگ پیشوازى له‌لى كریا وه‌ ڕى و ره‌سم خاسیگه‌وه‌و ریز و حورمه‌ت فريه‌یگيش له‌لى گیریا و بازاڕ و دوكانه‌یلیش ئه‌و رووژه‌ به‌سیان.

سمكۆ مه‌ردم فريه‌یگ له‌ شوونى بوى و هيمان چه‌وى نه‌كه‌فتوێده‌‌ شێخ مه‌حمود به‌رزنجی، وه‌ل ئه‌وه‌یشا په‌یوه‌ندى ناونى به‌غداو سلێمانى كزه‌و بوێد، شێخ مه‌حموديش نه‌تواست وه‌ خاتر سمایل ئاغاى سمكۆ خوه‌ى تویش ده‌رده‌سه‌رى بارێد.

سمایل ئاغاى سمكۆ له‌ ساڵ 1926 سه‌رله‌نوو هیزیگ تر گرده‌و كرد و ده‌یشت "سه‌ڵماس" گرت و ئابڵوقه‌ی شاره‌گه‌ دا، وه‌لێ جاریگ تر له‌ وه‌رانوه‌ر هیزه‌یل ئیرانى شكه‌ست خوارد و خوه‌یان كيشانه‌و ئه‌را مه‌رز توركیاو هه‌نای ك ره‌سیه‌ مه‌رز توركیا، توركه‌یل ده‌ورى دان و ده‌سگيری كردن و چه‌كى كردن و دویاخریش ئازادى كردن.

دى ئه‌وه‌ بوی دویاخر سمكۆ ئاواره‌ بوى و هاته‌ عیراق و ته‌نیا ده‌ دوانزه‌ كه‌سیگ وه‌لیا ‌مه‌ندو ده‌وڵه‌ت عیراقیش ك له‌ مه‌ندنه‌وه‌ى سمكۆ له‌ عیراق مه‌ترسی داشت، داوا له‌ ئیران كرد هه‌قیگ وه‌پی بيه‌ێد و ڕی وه‌پی بيه‌ێد بچووده‌و ئه‌را ئیران، دویاخريش ڕی وه‌پى دریا بچووده‌و‌ ئه‌را ئیران وبدێده‌ حاكم شار شنۆ، وه‌لێ رژیم ره‌زا شاى په‌هله‌وى له‌ شار شنۆ كه‌مین ئه‌راى داناو بیئاگا كوشته‌ى.

ئه‌مين ساڵح عه‌لی

Shafaq Live
Shafaq Live