تاوسان سويەر عراق داواکاری کەمەوکردن ساعەتەیل کار تیەرێدەو

 کراکاریگ وەناو مستەفا عەلی (23 ساڵ)ە، خەڵک پارێزگای بابل، خوتە لەدەس سەعات درویژەیل کارکردن لەژیر خوەر کەێد لەوەر رووشنایی ئەو پلەی بەرزە کە هاتێ تەیش جەڵتەی خوەر و هشکەوبوین لەش بوود، یەیش بیجگە لە شەکەتی و مەینەتی لە ئەنجام کەشوهەوای گەرم، وتیش: "کراکار عراقی لەهویرەو بریاس و هویچ گرنگی حکومەت وەگەردی نییە".

 لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز، عەلی زوور لە گرنگی "کاراکردن یاسا و دەرکردن تەمەی ئەرا گرنگیدان وە کراکار  عراقی و دانان کۆنترۆڵ لەبان کەرت تایبەت، لەوانەیش کەمکردن وەخت دەوام، جویر لە وڵاتەیل ترەک جەهان، وە مووچەی تەواو".

 لەلایەن جیگر سەرۆک فیدراسیۆن گشتی سەندیکایل لە عراق، رەحیم ئەلغانمی، لەباوەت گرنگینەدان وەو کراکارە عاراقییەیلە پشتڕاس کریەێد، داوای “کەمکردن دەوام رووژانە لە ٨ تا ٦ ساعەت لە ماوەی مانگەیل کەێد”. لە مانگ حوزەیران و تەمموۆ و ئاب”.

غانمی  لە چەوپیکەفتنیگ وەرد ئاژانس شەفەق نیوز وت: “کراکارەیل ئاسیایی لە سعودیە، ئەرا نموونە، لە تەمەن ٥٧ ساڵی خانەنشین کریەێد، و خەڵات کۆتایی خزمەت وەرگرێد، لە وەختیگ لە عراق، کراکار بایەسە  تەمەنی برەسێدە ٦٣ ساڵ تا خانەنشین بوود ئەوەیش دویای تویشهاتنی وە بیماریە درویژماوەیل.

وتیش: "فرە لە وڵاتەیل جەهان ساڵانە بڕیگ کاسپکار و کراکار و کەسەیل خاوەن داهات سنووردار ئەرا سعودیە کلکەن ئەرا حەج، بەڵام کراکار عراقی دوورە لەوە بیبەشە".

دیاری کەێد کە "کراکارەیل بیگانە لە ئیمارات، ئەرا نمونەر تا ساعەت ١٢:٣٠ نیمەڕو کار کەن، هەرچەن عراق لە ئیمارات گەرمترە، لە عراق پلەی گەرما رەسێدە ٥٢ پلە، لە وەختیگ لە ئیمارات پلەی گەرما لە ٤٥ پلە رەد نیەکەێد". 

 جی باسە کە فرە لە پارێزگایل عراق بڕیار دەن دەوام فەرمی بووسنن یا دەوام کەمەو بکەن هەناێ پلەی گەرما لە ئاست 50 پلەی سەدی رەد کەێد، و کۆمپانیا نەفتیەیل کە لە باشوور کارکەن هوشداری دەنە کارمەنەیلیان لە کەفتن وەر خوەر، هەکاتی ئەوەگ لە ساڵ 2023 رویدا .

 ساڵ گوزەشتە، کۆمپانیایل نەفت لە پارێزگای بەسرە "پەرچەم وەنەوشەیی" لەبان دامەزراوەیل کۆمپانیای پاڵاوگەیل باشوور و کێڵگەیل رومێلە هەڵدان، دویای ئەوەگ پلەی گەرما لە 52 پلەی سەدی رەد کرد، پەرچەمەگە نشانەس ئەرا تیشک ئەوبان وەنەوشەیی کوڵ کە رخبەرترینە ئەرا ئایەم، کە بوونە مدوو جەڵتەی خوەر و کار لەبان کوشتن خانە زنیەیل لەش کەێد.

وەڕێوەبەر ڕاگەیانن دەسەی کەشناسی عراق، عامر ئەلجابری، دووپات کەێد کە “مەزەنە کریەێد پلەی گەرما لە وەرز تاوسان 50 پلەی سەدی رەد بکەێد، هاتێ بڕەسێدە 52 پلەی سەدی، هەکاتی پارەکە”.

 جابری ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: "وڵات کەفتیەسە شەپوول گەرمی و لە ژیر رووشنایی ئەوە پلەی گەرما بان وەخوار کەێد".

وەرجە چەن رووژیگ ناوچەیل باکوور پلەی گەرما لە ناوەین 38 تا 43 پلە و ناوچەی ناوڕاس لە ناوەین 44 تا 46 پلە و ناوچەی باشوور لە ناوەین 45 تا 46 پلەی سەدی، لە وەختیگ بەغدا 45 تا 46 پلەی سەدی توومار کردنە، بەرزترین پلەی گەرما لە میسان، زیقار، بەسرە، موسەنا و بابل توومار کریا و 46 پلەی سەدی بویە.

لەباوەت یاسای پشوو و هچان، شارەزای یاسایی، عەلی ئەلتمیمی، ئاشکرا کەێد کە “هویچ دەقیگ لە یاسای پشووە فەرمییەیل شمارە ١١٠ی ساڵ ١٩٧ نییە، کە وەرجە چەن  رووژیگ راسەو کریا کە ری ەەوەوسیان دەوام بەێد لەوەر سەردی یا گەرمی، بەڵام حکومەتە یەک لە دویای یەکەیل ریکارەیل مقیەتیکردن لەو شیوە کردنە هەنار پلەی گەرما رەسێدە 50 پلەی سەدی.

 تمیمی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئاشکرا کرد کە “ئەنجومەن نوێنەرەیل عراق مەوقەی راسەوکردن ئی یاسا قسە لەبان ئی باوەتە نەکرد، و دیاری نەکرد کە کە چوین پشوو کەشوهەوا دریەێۆ و لە چ پلەی گەرمییگ، و دەوام لەمان رەمەزان، بەڵام لە فرە لە وڵاتەیل وەخت دەوام لە ٣٥ پلە وسیەێد، لە وەختیگ پلەی گەرما لە عراق رەسێدە ٥٢ پلە و زیاتر”.

 جی باسە، کەمکردن وەخت دەوام سوود دیرێد کە ناوەند لێکۆڵینەوەی بەریتانی ئۆتۆنۆمی باسی کەێد، کە راپۆرتیگ لەبان ئەنجامی دوو تاقیکردنەوەی گەورە ئەرا کەمکردن وەخت دەوام ئامادەکردگە کە لە شار ریکیاڤیک پایتەخت ئایسلەندا ئەنجامدریاس، کە لە ساڵ 2015 و 2017 لە ساڵ دەسوەپی کردگە کە ٢٥٠٠ کراکار (کراکار و کارمەن) لە ئایسلەندا بەشداریی کردنە.  یەکیگ لەوانە کەمکردن وەخت کارکردن ئەرا ٣٥ ساعەت لە هەفتەیگ یا ٣٦ ساعەت وە خود مووچە.

لەی تاقیکردن پەنج ساڵە، گشت ئەو خاس و گەنیە کە لە ئەنجام کەمکردن وەخت کارکردن هاتوێن، هەڵسەنگاندن کریا.

 توێژەرەیل باس ئەوە کەن کە هویچ بەدییگ لەی پرۆسە نەهاتە دیر کراکارەیل فرە ئاسوودەن و بەرهەم کار لە گشت شوینەیل کا هەرگیز کەم نەوینە، بەڵکم وە پێچەوانەوە لە بەشیگی زیای کردگە.

ئی ئەنجامەیلە پێشنیار سەندیکا کراکارەیل لە ئایسلەندا پشتڕاسکردنە ئەرا کەمکردن وەخت کارکردن ئەرا هەمیشەیی.  کە ئیسە لە سەدا ٨٦ کراکارەیل ئایسلەندا لە هەفتەیگ کەمتر لە ٤٠ ساعەت کار کەن، یا ماف خوەیانە.

 توێژینەوە نوویگ ئاشکرا کردنە وە ئەنجامە خاسەیل کەمکردن رووژەیل کارکردن لە ٥ ئەرا ٤ لە هەفتەیگ وەتایبەتی لە وەرز تاوسان کە ئایسلەندا و نیوزلەندا و ژاپۆن جیوەجیی کەن.

پسپۆڕەیل سەرچەوە مروییەیل ئویشن؛ کارکردن تەنیا چوار رووژ لە ماوەی یەک وەرز ستراتیژیگ نووڵ کە کاریگەریی کارمەنەیل زیای کەێد، چوینکە ماوەی کارکردنی درویژ زیان وە تەندروسی دەروین و لەش کارمەنەیل رەسنێد.