نێچیروان بارزانی داوای دویرخستن چەکدارەیل نایاسایی لە شنگال کەێد و داوایگ لە پەرلەمان و حکومەت عراق کەێد

یەیش لە وتاریگ هات کە لە یاد نۆهەمین ساڵیاد جینۆساید ئێزیدییەیل لە شنگال پیشکەشی کرد، کە مەراسیمەگەی لە شار هەولێر پایتەخت هەرێم کوردستان وەڕیەو چگ.

نێچیروان بارزانی سەرۆک هەرێم کوردستان لە وتارەگە وت: "تا ئی مەوقە شمارەی فرەیگ لە رفیاگەیل ئێزیدی هەس کە تا ئیسە چارەنویسیان نادیارە، و لەلای ئیمە ئەو تاوانەگ وەرانوەریان ئەنجام دریایە کۆتایی نەهاتیە، لیکەفتەیل ئی کارەساتەیش وەردەوامە، و هیمان ئازار لەلی چنیمنەو”.

هەرلیوا سوپاسی هیز پێشمەرگە و ئەو قوربانیەیلە کرد کە لە ڕزگارکردن قەزای شنگال، جویر ئەوە ک خوەیان لەی بوارە شەکەت کردن، و توەنستن - وە سەرکردایەتی ریبەر کورد مەسعوود بارزانی - ئەفسانەی داعش بشکنن.

نێچیروان بارزانی هەمیش سوپاس هاوپەیمان ناودەوڵەتی کرد ئەرا پاڵپشتی هیزەیل پێشمەرگە و هیزەیل عراق لە جەنگ دژ وە داعش، سوپاس و پیزانین خوەییش ئەرا خەڵک هەرێم کوردستان و وەتایبەت دهۆک نشان دا کە لە ماڵ و مزگەفتەیل پیشوازی لە ئێزدییە ئاوارەیل کردنە لە مەوقەی داگیرکردن ناوچەیلیان لەلایەن ریخریاگە تونڕەوەگەو لە تاوسان ٢٠١٤.

هەرلیوا سوپاس و پیزانین خوەی ئەرا خانمە چالاکوان ئێزیدی نادیە موراد نشان دا ئەرا ئەو هەمکەی کارەیلە ک پیشکەش وە مەردمانی کرد، هەرلیوا پەرلەمان وڵات و ریخریایەیل جەهان کە زانستن ئێزیدییەیل لە تاوان جینۆساید چە وەسەریان هاتیە و دویاترینیان بەریتانیا.

سەرۆک هەرێم کوردستان داوا لە نەتەوە یەکگرتگەیل کرد کە ئەوەگ وەسەر ئێزیدییەیل هاتیە وەدەس داعش لە شنگال وە تاوان جینۆساید بناسنێد و وتیش: هەرێم کوردستان گشت هەڵوێستە ئەرێنییەیل ئەو وڵاتەیلە لەباوەت پرس ئێزیدییەیل وەبەرز نرخدار کەێد .

بارزانی لە قسەیلی باس لەوە کرد کە لە ٣ی ئاب ساڵ ٢٠١٤ ئێزدییەیل تویش "فەرمان" و تاوان و کارەساتیگتر سیا هاتن کە شمارەی تاوانەیل دژ خەڵک کوردستان زیای کرد و وتیش؛ کارەساتەگە ئیجارە ویژدان و دڵەیل هەژان چوینکە داعش ئێزدییەیل لە بازاڕ کۆیلە رفان و فرووشت، و پەرستگایل سەربڕی و کاول کرد و یەیش دڕندانەترین تاوانە لەی سەردەمە، جویر ئەوە کە داعش زیاتر لە ٥ هەزار ئێزیدی کوشت، کە تەنیا لە ئاوای "کوجۆ" ریخریاگە تونڕەوەگە نزیکەی ٤٠٠ کەس قڕکرد.

 نێچیروان بارزانی سەرۆک هەرێم کوردستان باس ئەوەیش کرد کە 83 قەور کۆمەڵی ئێزیدییەیل پەیا کریایە، هاووەختیش 135 هەزار ئێزیدی تا ئیسە لە کەمپەیل ژیان کەن، و زیاتر لە 139 هەزار کەسیش هانە ناوچە و شارەیل هەرێم کوردستان دویای ئەوەگ ماڵ و حاڵیان وەجی هیشتنە و زیاتر لە دوو هەزار مناڵیش یەتیم بویە و نزیکەی ٣٠٠٠ رفیاگ لە هەردوگ رەگەز و لە تەمەنەیل جیاواز هەس.

سەرۆک هەرێم کوردستان دەسخوەشی لە وەرپرس فەرمانگەی رزگارکردن ئێزیدییەیل لە هەرێم کوردستان کرد و وت: دووپات کەمەو کە وە دویای پەیاکردن رفیاگەیل  کەفتیمنە، ئی نویسینگەیش وەردەوام بوود تا دوایین ئێزیدی رفیاگ گلەو بخوەێد.

نێچیروان بارزانی دەس خستە بان رەوش شنگال، و وت: فرە گەنە، ک بەش فرەیگ لەو خیزانەیلە کە ئەرا قەزاگە گلەو خواردنە جاریگتر  هیشتنەسەی جی، و هەمیش ئەرا کەمپەیل ئاوارەیی گلەو خواردنە.

دووپاتیش کرد، بایەسە حکومەت فیدراڵی ئاگاداری ئاوەدانکردن ناوچەیل شنگال بوود،  کە فرەیگ لە خیزانەیل ویران بوین و ئەو تاوانە کە تویشی هاتن ئەنفالیگتر بوی، ئی رویداویشە زەخم قویلیگ بوی لە لەش شەنگال.

وتیش؛ شنگال  پاڵپشتیی گشت لایگ خوازێد، ئەو ویرانکارییە ک کەفتیەسە وەری کاریگەری کۆمەڵایەتی و دەروینی لەبان گیان خەڵک ناوچەگە داشتیە، لیکەفتەیل ئی تاوانە لە کەمپەیل زیای کردیە، وتیش؛ ئیمە هایمنە چەودیاریکردن سەختی و ئەو ژیان سەختە کە ئێزیدییەیل هانە ناوی، و بایەسە ئی رەوشە ئاڵشت بکەیمن، و بایەسە ڕێککەفتن شنگال جیوەجی بکەیمن، چوینکە دەریگ ئەرا گلەوخواردن ئاوارەیل واز کەێد.

سەرۆک هەرێم کوردستان باس ئەوەیش کرد کە گشت ئەو هیزەیلە تا ئیسە زیان وە خەڵک شنگال رەسنن، بایەسە لەو ناوە بکشینەو، و بایەسە وەرپرسیاریەتی ئاسایش دەسەڵات دادوەری بخریەێدە گەردن خەڵک شنگال.

سەرۆک هەرێم قسەی ئەرا ئێزیدییەیل و گشت کەمینەیل کرد و وت: کوردستان هەر جویر شوینیگ وەیەکەوژیان ئاشتیانە مینێد، هەرگیز ری نیەیمن وتار  رەگەزپەرسی و خوسەهاتن و کینە بچوودە ناو وڵاتەگەمان.

نێچیروان بارزانی وتیش: وەدویاچگن ئەرا رەوش ئێزیدییەیل بەشیگ بوی لە ئەرکەیلمان وەگەرد وڵاتەیل جەهان، خوەشبەختانە هاودەنگی جەهانی وەگەرد ئی پرسە هەس، بەڵام وەداخەو لە عراق هویچ هاودەنگییگ ئەرا ئاوەدانکردن شەنگال نییە.

سەرۆک هەرێم داوا لە پەرلەمان عراق و حکومەت فیدراڵی و گشت هیز و لایەنە سیاسییەیل کرد گردەوبوینیگ تایبەت ئەرا وەدویاچگن و جیوەجیکردن بڕیارەیل وەرین ئەنجامبیەن ئەرا پەیاکردن چارەسەریگ زویوەزی و کردەیی ئەرا خەڵک شنگال، وتیش کە فرە خوازیاگە ئەرا پەرلەمان و حکومەت رێکبکەفن لەبان گامە کردارییەیل ئەرا ئاساییکردن رەوش شنگال لەڕی جیوەجیکردن ئەو ڕێککەفتنە کە لەناوەین هەولێر و بەغدا ئەنجام دریاگە.