تونترین زریان دەێد لە ژاپۆن و دەیان کوشیان و زەخمداری لەلی کەفێدەو

 میدیایل بڵاو کردن کە زریان شانشان کە یەکیگە لە تونوتیژترین زریانەیل کە ژاپۆن لە ماوەی دەیان ساڵ وەخوەی دیە، لە دوورگەی کیوشو لە باشوور ژاپۆن پەنج کوشیای و زەخمدار لەلی کەفتەو.

 زریانەگە وەگەرد واران رفتیگ لە ناوچەیل باشوور وڵاتەگە هاتیە، کە دەسەڵاتدارەیل هوشداری لە لافاو و رمیان زەوی مەرگبار دان.

 زریان شانشان رەسیە شار کیوشو دوورگەی سەرەکی باشوور ژاپۆن و وای تونیگ رەسیە 252 کیلۆمەتر لە ساعەتیگ، وەیەوە قایمترین زریان ئمساڵ و لەناو تونوتیژترین زریانەیلش کە لە ساڵ 1960ەو روی لەو وڵاتە کردوێد.

 دویای ئەوەگ کەمەو بوی، تونی واگە رەسیە 162 کیلۆمەتر لە ساعەتیگ، وەگورەی کەشناسی، بەڵام هیمان بویەسە مدوو واران رفتیگ لەبان کیوشو و ئەودیو کە یەواش یەواش وەرەو دوورگەی هۆنشو چوود، کە گەورەترین دوورگەی وڵاتەگەی.

لەلای خوەیەو، دەزگای کەشناسی ژاپۆن بەشداری دا "رخ کارەسات لەوە، واران رفتیگ هاتێ تا جمعە لە خوەورئاوای ژاپۆن زیای بکەێد".

شەو سێشەممە لە پارێزگای ئایچی کە کەفێدە دویری هەزار کیلۆمەتر لە کیوشو، سێ کەس لە یەک خیزان لەوەر سڕیان زەوی گیانیان لەدەسدان، لە ئەنجام واران رفتیگ کە وەرجە هاتن زریانەگە واری.

 دەسەڵاتدارەیل بەرزترین ئاست هوشداری لە بڕیک شوین ڕاگەیانن و ئاموژگاری سەدان هەزار کەس کرد کە ماڵەگانیان چووڵ بکەن، بەڵام دیار نییە چەن کەس پابەند بویە.

شار کونیساکی لە پارێزگای ئۆیتای کیوشو داوا لە دانیشتگەیل وڵاتەگە کرد "ماڵەیل چووڵ بکەن و بچنە شوینیگ بیوەی یا شوینیگ بەرزتر جویر قات دویەم ماڵەگە" لەوەر رخ لافاو.

قسەکەر حکومەت یۆشیماسا هایاشی راگەیان کە رووژ پڵنجشەممە کەسیگ ببسەروشوین بویە، کەسیگ کە لە بەلەمیگ بوبچگ بویە و دوو کەسیش وە سەختی زەخمدار بوین.

 دەزگای کەشناسی ژاپۆن راگەیان لەلای کەمەو ٨٠ کەس لە کیوشو زەخمدار بوین.

 واران چەمەیل کردە لافاو و وا پەنجەرەیل شکان و کاشی قەواسە باڵەو گرد،  ئەو دیمەنەیلە لە کەناڵە تەلەفزیۆنییەیل پەخش کریان، دەرکەفت کە ریەیل کەفتنەسە ژیر ئاو و کڕەیل کارەبا لە هانە ژیر خاسەوکردن.

 لە شار میازاکی کەنار دەریاگە کە خوەڵوتووز لە ئەنجام ٢٠٠ بینای زیانلیکەفتگ هەڵسیا، دەسەڵاتدارەیل وتن کە ٢٥ کەس زەخمدار بوینە.

 دەزگای کەشناسی وتیش: لە چەن ناوچەیگ پارێزگای میازاکی لە مانگ ئاب وارانیگ پیەیمانەیی وەخوەیان دین، شار میساتۆش لە ماوەی 48 ساعەت وارانی رەسیە 791.5 ملیمەتر.

 خوەنەواریگ وەناو ئاوی نیشمۆتۆ (١٨ ساڵ) وت:  تەلەفۆن ئەرا خیزانەگەی کردگە لە میازاکی تا بزانێد چوینن.

 لە قسەیلی ئەرا ئاژانس فرانس پرێس لە شار سەرەکی فۆکۆکا وت "ماڵەگەمان جویر خوەیە، بەڵام گەردەلویلیگ داد لە میازاکی و لە چەن شوینیگ کارەبا پڕیا، یەیش جی نیگەرانییە".

لەلای خوەییش  دویەتە خوەنەوار ڕیۆ ئوتسورۆ (تەمەن ١٩ ساڵ) ئەرا ئاژانس فەرەنسی وت: “ئمساڵ ئەرا یەکەمجارە لە ماڵ خوەمان دویر بووم.

وەگورەی ئامارەیل ئەو کۆمپانیا کە کۆمپانیای خزمەتگوزاری گشتی وەڕیەو بەێد، کارەبای 187 هەزار و 10 ماڵ لە دوورگەگە بڕیاس.

زریان شانشان دوای زریان ئەمبێل تیەێد کە لەی مانگە سەدان گەشت و قەتار پەکخست،  لەبان ئەو واران فرە، تەنیا زەخمداری و زیان کەمیگ لەلی بویەو.